Çevreci Yeşil Diyaliz Derneği (ÇEYEDD) tarafından düzenlenen ‘1. Sürdürülebilir Nefroloji Sempozyumu’’gerçekleştirildi. TUSDATA Dershanesi konferans salonunda gerçekleştirilen Sempozyuma, Zonguldak, İstanbul, İzmir, Manisa, Uşak ve Bursa İllerinden alanında başarılı akademisyen öğretim üyeleri, uzmanlar ve sağlık profesyonelleri katıldı.
ÇEYEDD’nin kuruluş amacı ve bu zamana kadar yaptıkları bilimsel faaliyetlere değinen ÇEYEDD Başkanı Prof. Dr. Soner Duman; ‘‘Günümüzde, küresel ısınma hızla ilerlemekte ve doğal afetler giderek daha ciddi hasarlara yol açmaktadır. Dolayısıyla, tüm insanların çevre sorunlarını düşünmesi ve sürdürülebilir ekonomik faaliyetler oluşturmaya katkıda bulunması gereken bir çağda yaşıyoruz. Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastaların yaşam süresini ve yaşam kalitesini iyileştirmek için iyi bilinen bir tedavidir. Ancak aynı zamanda önemli miktarda tıbbi malzemeye (örneğin diyaliz makineleri, diyalizörler ve diyaliz solüsyonları) ve kaynaklara (örneğin su ve elektrik) yatırım yapılmasını gerektirir. İleri teknoloji tıbbi gereçlerin, ilaçların ve tek kullanımlık ürünlerin kullanımına dayanmaktadır ve ortaya farklı atık türleri çıkarmaktadır. Bu nedenle diyaliz, tıbbi uygulamalar arasında, orantısız bir şekilde karbon emisyonlarına ve iklim değişikliğine katkıda bulunmak da dahil olmak üzere özellikle yüksek bir çevresel etkiye sahiptir. Kullanılan ürün ve hizmetlerin yaşam döngüsü önemli olduğundan üreticilerin çevreyle ilgili tutumlarına, paketlemenin azaltılması veya kullanım esnasında çevreye daha az etki eden ürünlerin (düşük enerji tüketimi olan ve geri dönüştürülebilir ürünler) sağlanması hedeflenmelidir. Hemodiyalizde kullanılan yüksek kaliteli suyu elde edebilmek için uygulanan arındırma işlemi esnasında, 250 litreye kadar “reddedilmiş su” ortaya çıkabilmektedir. Reddedilen bu kaliteli su, dünya çapındaki merkezlerin çoğunda kanalizasyona akıtılmaktadır. Yardımcı gereçler; taşınabilir elektronik aletler ve diyaliz tedavisi için harcanan enerjinin %60’ını kullanmaktadır. Tesisler; diyaliz kliniklerini ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma sistemleri büyük ölçüde enerji tüketimine yol açmaktadır. Hasta taşımacılığı yerel havanın kalitesini olumsuz etkileyerek sağlık üzerinde de olumsuz bir etkiye neden olmaktadır. Temizlik, tuvalet ve çamaşır yıkama hizmetleri; önemli ölçüde enerji ve su tüketimi ile atık suyun ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Yiyecek içecek hizmeti; hijyen ve hasta güvenliği bağlamında yiyeceğin taşınması ve paketlenmesi ve yiyeceklerin nereden geldiği göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Diyaliz uygulamasının özellikle karbon emisyonları ve iklim değişikliğinden sorumlu olmak üzere yüksek bir çevresel etkisi olduğundan, böbrek hastalıkları ve diyaliz tedavisinde rol alan tıp uzmanlarının ve kuruluşların da sera gazı emisyonlarını azaltmak için çaba sarf etmesinin de önemli olduğunu’’ belirtti.
Sempozyumun ilk oturumunda; Uşak Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Prof. Dr. Ender Hür, diyalizde yaşam kalitesini artırmak için yapılabilecek yerel ölçekte önlemler hakkında genel bilgi vermiş; Halk Eğitim Merkezi ile Üniversite işbirliği sonucu yaptıkları Hemodiyaliz hastalarının sosyal yaşama katılması ile ilgili projelerden bahsetmiştir. Sempozyum ikinci konuşmasını gerçekleştiren İstanbul Çam Sakura Şehir Hastanesi’nden Prof. Dr. Gürsel Yıldız, genetik böbrek hastalıkları arasında en sık görülen polikistik böbrek hastalığının erken tanı ve tedavisi konusunda bilgi verdi.
Sempozyumun; Manisa Merkezefendi Devlet Hastanesi Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Özlem Yörük ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İç Hastalıkları ABD Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muammer Bilici’nin başkanlığında gerçekleşen ikinci oturumunda; Bağımsız Diyaliz Hekimleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Zonguldak Can Diyalizleri Mesul Müdürü Bünyamin Altundal, Hemodiyaliz merkezlerinin güncel sorunları ve mevzuat hakkında bilgi verirken; Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi Nefroloji Uzmanı Dr. Filiz Yıldırım ise, diyaliz hastalarının kalsiyum-fosfor tedavisinin yönetimine yönelik yeniliklerden bahsetti.
Prof. Dr. Ender Hür ve Bursa Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nden Hemşire Arzu Arda’nın oturum başkanlığı yaptığı ‘’Diyalizde Hemşirelik Bakım ve Uygulamaları’’ oturumunda; İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Hastanesi’nden Uzm. Hemşire Sevel Yıldız, Periton Diyalizi tedavisinin çevresel ve tıbbi sürdürülebilirliğine yönelik açıklamalarda bulunmuştur. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Hastanesi’nden Hemşire Özlem Demir, yaptığı sunumunda; diyaliz hastalarında volüm kontrolünü sağlamada tuz kısıtlamasının, hastanın yaşam süresi ve kalitesini artırmadaki önemine dikkat çekerken; Zonguldak Özel Can Diyaliz Merkezi’nden Hemşire Merve Gebedek ise Hemodiyaliz hastalarının beslenme ve diyet önerilerine yönelik bilgi verdi.
ÇEYEDD Başkanı Prof. Dr. Soner Duman kapanış konuşmasında; İngiltere ve Avustralya'da çevre dostu bir tıp yaklaşımı olan "Yeşil Nefroloji" akımının, diyaliz tedavisi gerektiren kronik böbrek hastalığı olan hasta sayısını azaltmayı ve çevre dostu diyaliz yöntemlerinin oluşturulmasını amaçladığına değinerek, ÇEYEDD’nin sağlık bilinci ile geri dönüşüm davranışı arasındaki ilişkinin önemini vurgulayarak, ülkemizdeki Nefroloji alanındaki sağlık hizmeti sunucuları ile çevresel sorunların ele alınması ve küresel çevre bilincinin artırılmasının yanı sıra, çevredeki doğal ekolojik dengenin, gezegenin, doğal sistemlerinin ve kaynaklarının korunmasına katkıda bulunmayı amaç edindiğini ifade etti. Bu bağlamda; Nefroloji alanında sağlık hizmeti sunan tesislerde ‘‘Sürdürülebilirlik’’ kapsamında davranış değişikliklerinin organize edilmesi, stratejiler geliştirilmesi ve uygulanabilmesi için personel ve hastaların eğitimine yönelik daha fazla bilimsel faaliyet ve iş birliği yapılmasına ihtiyaç olduğunu’’ belirtti. ZBEÜ Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD’dan Doç. Dr. Muammer Bilici de, ÇEYEDD tarafından ilk defa Zonguldak’ta düzenlenen Sürdürülebilir Nefroloji Sempozyumu’nun Nefroloji alanında çalışanlara katkılarından dolayı, ÇEYEDD Başkanı Prof. Dr. Soner Duman’a ve yönetim kuruluna teşekkürlerini iletti ve derneğin Zonguldak’ta gelecek dönemlerde de bilimsel faaliyetler düzenlenmesi hususundaki temenni ve davetini dile getirdi. Prof. Dr. Soner Duman’ın, katılımcılara, Sempozyum Sekreteri Özlem Demir’e, düzenleme ekibine, oturum başkanlarına ve konuşmacılara teşekkürlerinin ardından, katılımcılara ‘‘ÇEYEDD 1. Sürdürülebilir Nefroloji Sempozyumu Katılım Belgesi’’ verildi ve sempozyum kapanışı gerçekleştirildi.
