Kültür çok önemli.
Kültür müdürlüklerimiz olsa da.
Hem de pek çok.
Valiliğimiz Kültür müdürlüğü.
Yerel yönetimlerin kültür müdürlükleri.
Daha pek çok kültür ile birimlerimiz var.
Kültür merkezlerimiz var.
Kültür bakanlığımız var.
Var da var.
Bugün konu başlığımız kültür.
Hani “Kültür… Kültür…” diyoruz ya;
Hani “Kültürsüz toplum olamaz” diyoruz;
Batı toplumunun kültür seviyesini yakalamak ya da en azından yaklaşmak istiyoruz;
Kültürlü nesiller yetiştirip modern dünyada yer almak istiyoruz…
Ama ne yazık ki kültürel açıdan gelişmek için gereken payı bütçeden ayırmıyoruz, kültür harcamalarının gayri safi yurt içi hasılaya oranı ne yazık ki yüzde 1,3…
Son zamanlarda ortaya çıkan bazı vakıf, cemiyet ve cemaatler ise yaptıkları çalışmalarla toplumu tam tersine yönlendiriyor, çağdaş dünyadan geri kalmak için ellerinden geleni yapıyorlar.
Birtakım kurslarla medrese sistemine dönüş yapanlara destek veren Diyanetin elindeki adamlar da bu kursların başına “hoca” olarak getiriliyor, ancak kendileri bile matematik, fizik, kimya, geometri, felsefe bilgisinden yoksun olan bu hocalar kendilerine emanet eden miniklere pek bir şey veremedikleri gibi kafalarını da olgun bir insanın bile öğrenemeyeceği arap harfleriyle dolduruyorlar.
Her neyse;
Kültür kavramının bir de ekonomisi var!
Kültür ekonomisi yani…
Şimdi bakalım şu TÜİK’in verilerine:
Ülkemizde Kültür harcamaları 2019 yılında 2018 yılına göre %4,7 artarak 56 milyar 957 milyon 673 bin TL oldu… Kültür harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasılaya oranı 2019 yılında %1,3 olarak gerçekleşti. Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı %59,8, özel harcamaların payı ise %40,2 oldu. Genel devlet harcamaları içinde en fazla harcama %28,5 ile mimarlık harcamalarına yapılırken, hanehalklarının 2019 yılında gerçekleştirdiği toplam kültür harcaması içinde en büyük pay %21,9 ile televizyon ve ekipman masraflarının oldu.
Kültür harcamaları %4,7 arttı
Kültür harcamaları 2019 yılında 2018 yılına göre %4,7 artarak 56 milyar 957 milyon 673 bin TL oldu.
Kültür harcamalarının gayri safi yurtiçi hasılaya oranı %1,3 oldu
Kültür harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasılaya oranı 2019 yılında %1,3 olarak gerçekleşti.
Genel devlet kültür harcamalarının payı %59,8 oldu
Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı %59,8, özel harcamaların payı ise %40,2 oldu. Genel devlet kültür harcamaları 2019 yılında 2018 yılına göre %2,5 azalarak 34 milyar 66 milyon 938 bin TL oldu.
Genel devlet kültür harcamalarının %71,7'si merkezi devlet bütçesinden harcandı
Harcamaların %71,7'si merkezi devlet bütçesinden, %28,3'ü ise mahalli idareler bütçesinden gerçekleştirildi.
Genel devlet kültür harcamaları içinde mimarlık alanının payı %28,5 oldu
Genel devlet harcamaları içinde kültürel alanlara göre belli başlı harcamalara bakıldığında; mimarlık %28,5, kitap ve yazılı basın %12,3, gösteri sanatları %10,3, görsel/işitsel ve multimedya %9,7, kültürel miras %6,0, doğal miras %5,2 paya sahip oldu.
Hanehalkı kültür harcamasının %21,9'u televizyon ve ekipmanı alımına yapıldı
Kültürel sektörlerin faktör maliyetiyle katma değeri %8,5 arttı
Kültürel sektörlerde faaliyet gösteren girişimlerin faktör maliyetiyle katma değeri 2019 yılında 2018 yılına göre %8,5 artarak 15 milyar 802 milyon 142 bin TL olarak gerçekleşti. Katma değerin %22,0'ı kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması, %14,0'ı sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı, ses kaydı ve müzik yayımlama faaliyetleri ve %9,8'i mimarlık faaliyetlerinde faaliyet gösteren girişimler tarafından üretildi.
Kültürel mal ihracatı 43 milyar 38 milyon 448 bin TL oldu
Kültürel mal ihracatı 2019 yılında 2018 yılına göre %26,5 arttı. Artış oranı ana mal ihracatında %26,4 olurken, ikincil mal ihracatında %29,7 olarak gerçekleşti. Kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı ise 2019 yılında %4,2 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, en çok paya sahip olan el sanatlarının ihracat toplamı 2019 yılında 33 milyar 105 milyon 162 bin TL olarak gerçekleşti. El sanatlarının toplam kültürel mal ihracatı içindeki payı %76,9 oldu.
Kültürel mal ithalatı 29 milyar 399 milyon 920 bin TL oldu
Kültürel mal ithalatı, 2019 yılında 2018 yılına göre %29,6 arttı. Artış oranı ana mal ithalatında %61,4, ikincil mal ithalatında %10,3 olarak gerçekleşti. Kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı ise 2019 yılında %2,5 oldu. Kültürel alanlara göre bakıldığında, görsel ve işitsel medyanın ithalat toplamı 2019 yılında 11 milyar 637 milyon 934 bin TL olarak gerçekleşti. Görsel ve işitsel medyanın toplam kültürel mal ithalatı içindeki payı ise %39,6 oldu.
Yani pek önemli rakamlar değil bunlar…
Görüyorsunuz değil mi?
İşin gerçeği ne?
Kültürde sınıfta çakmışız, kültür ekonomisinde de dünyaya göre dibe vurmuşuz…
Onun için bu durumunda acilen düzeltilmesi gerekir.
Tersine çevirmek gerekir.
Kültür ekonomimizde oluşmalı.
Hem de yüksek seviyede.
Bizce.
Sizce…