Çaycuma deyince akla ilk gelen şey manda yoğurdudur. Yoğurt Çaycuma’yı tanıtan Çaycumalıların kültürünü yansıtan bir simge olmuştur. Çaycuma doğal yapısı itibarıyla tarıma elverişli alanlar ve onunu etrafını çeviren yaylalar ve yeşillik alanlarla doludur. Bu nedenle yörede büyükbaş hayvancılık önemli bir yer teşkil eder. Bölgede yetiştirilen en önemli büyükbaş hayvan mandadır.
Zonguldak Valiliği sitesinde verilen bilgilere göre Çaycuma yoğurdunun özelliği, hayvanların doğal yollardan beslenmesine bağlı olarak yılın 11 ayı yeşil kalabilen doğal meralarda otlamalarıdır. Mandalar yılda sadece 1 ay köylünün kendi tarlalarında yetiştirip kuruttuğu otları tüketmektedir. Çaycuma manda yoğurdunun kendine has mayhoşumsu bir tadı vardır.
Yoğurtçuluk, Çaycuma yöresinde kırsal kesimde yaşayan halk için önemli bir geçim kaynağıdır. Kaymağının iki parmak kalınlığında olması ve yoğurdun katı olması tercih sebebidir. İçindeki su oranı çok daha azdır. Çeşitli üniversitelerin ve yapılan bilimsel çalışmaların ışığında gönül rahatlığı ile söylenebilir ki manda yoğurdu her derde devadır. Kırsal kesimdeki halk, birine hediye götürmek istiyorsa bu yalnızca manda yoğurdu olacaktır.
Manda Yoğurdunun Faydaları
Protein ve Kalsiyum Bakımından Zengindir
Laktoz Oranı Düşüktür
Besleyici ve Doyurucudur
Doğal Antibiyotiktir
Vücuda Enerji Verir
Sindirim Sistemini Düzenler
Kanser Hastalıklarına Yakalanma Riskini Düşürür
Kalp Sağlığı Korur
Göz Sağlığı İçin Faydalıdır
İçerdiği protein sayesinde kırmızı et tüketemeyenler için adeta bir iyi bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor. Probiyotik ve kalsiyum bakımından zengin olan manda yoğurdu faydası saymakla bitmiyor!
Manda Yoğurdu Yapmanın Püf Noktaları
Manda yoğurdunun faydalarını sıraladık. Şimdi gelelim bu süper besinin yapılışına dair püf noktalarına.
Manda yoğurdu adından da anlaşılabileceği üzere manda sütünden yapılmaktadır.
Manda yoğurdu yapmak için ilk olarak 1 litre manda sütünü uygun bir tencereye boşaltın.
Kısık ateşte kevgirle sürekli karıştırarak sütü kaynatın.
Kaynayan sütü kısık ateşte 5 dakika daha kaynatmaya devam edin. Bu aşamada tenceredeki süt bir parmak kadar azalacaktır.
Ardından ocağın altını kapatarak sütü ılımaya bırakın. Ilıyan süte bir tatlı kaşığı kadar daha önceden yapılmış manda yoğurdundan ilave edin. Ardından tencerenin kapağını kapatın ve 4-6 saat boyunca oda sıcaklığında bekletin. 4 saatin sonunda yoğurdunuzu kontrol edin.
Eğer istediğiniz kıvamda ise yoğurdu buzdolabına kaldırın.
Hazırladığınız yoğurdu ertesi gün tüketmeye başlayabilirsiniz.
Peki bu işin püf noktaları nelerdir? Gelin biraz daha detaya ve önemli noktalara değinelim.
Eğer daha katı ve yoğun bir yoğurt yapmak istiyorsanız manda sütü ile inek sütünü karıştırabilirsiniz. Ölçü vermemiz gerekirse; 3 litre manda sütüne 1 litre inek sütü ilave edebilirsiniz.
Yoğurt mayalamada sütün kalitesi çok önemlidir. Mutlaka güvendiğiniz yerlerden, hijyenik ve iyi kalitede süt almaya dikkat etmelisiniz.
Sütü tülbent veya süzgeçten geçirerek tencereye koyun. Böylelikle eğer varsa, sütteki yabancı maddeleri bertaraf etmiş olursunuz.
Taş gibi bir yoğurt için mayalama zamanı çok önemlidir. Eğer termometreniz varsa mutlaka bu kolaylıktan faydalanmanızı tavsiye ederiz. Süt 42-45 dereceye geldiğinde artık mayalanma vakti geldi demektir.
Termometreniz yoksa da üzülmeyin! Serçe parmağınızı sütün kenarına hafifçe daldırın ve içinizden 10’a kadar sayın. 10’a doğru yaklaşırken sütün parmağınızı hafifçe yakması gerekir.
Unutmayın süt, ne çok soğuk ne de çok sıcak olmamalı. Parmağınızı yakmayacak bir sıcaklığa geldiyse mayalanma vakti gelmiştir.
Sütü mayalarken homojen bir kıvam elde etmek için mutlaka iyice karıştırın.
Kullandığınız maya oda sıcaklığında olmalı. Buzdolabından aldığınız mayayı doğrudan süte karıştırmayın.
Yoğurdu mayaladığınız kabı mutlaka battaniye ile güzelce sarın.
Manda yoğurdu ile inek sütü mayalanır mı? Manda sütü çok bulunamadığından bu soru sıklıkla soruluyor.
Aslında manda yoğurdu sadece manda sütüyle yapılır. Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi daha yoğun bir kıvam için 3’te 1 oranında inek sütü kullanabilirsiniz.
(Fadime Yılmaz Elma)