Küresel ekonomilerle ilgili son yayımlanan Dun & Bradstreet Ülke Riski ve Küresel Görünüm Raporu’na göre, COVID-19’un küresel olarak yarattığı etkiyle birlikte, dünya ekonomisinin 2022’den önce salgın öncesi üretim seviyelerine yeniden ulaşma ihtimalinin düşük olduğu belirtiliyor.Bu rapora göre “PMI’larda, Google Mobilite verilerinde ve aylık ekonomik verilerde 3Çlerde izlenen toparlanmaya rağmen pandeminin bitiğini söylemek mümkün değil” Dun & Bradstreet Küresel Baş Ekonomisti Arun Singh, hükümet programlarının aşamalı olarak durdurulduğunu ve özellikle çalışanları korumayı durdurduğu için işsizliğin pandemi öncesi taban çizgisinin üzerine çıkmaya devam edeceğini ve dördüncü çeyrekte iyileşme hızının zayıflayabileceğini “ söylerken; Singh ayrıca, “Dünya ekonomisinin 2022’den önce salgın öncesi üretim seviyelerine yeniden ulaşmasını beklemiyoruz. En büyük soru işareti, son şokun derinliği değil, kalıcılığıdır”vurgusuna yer veriliyor. Raporda, istihdam cephesinde, Dun & Bradstreet’in (Sırbistan hariç) kapsadığı tüm ülkelerin yıllık bazda düşüşler gösterdiği de belirtiliyor.
* * *
Diğer taraftan Asya Pasifik konusunda, rapor “Asya-Pasifik ekonomilerinin virüsü erken kontrol altına almasının istisnai bir GSYİH performansına yol açabileceğine dair iyimserlik azalıyor.Güney Kore Ağustos ayında neredeyse yeniden kilitlenmenin eşiğinde. Japonya, batı ülkeleriyle karşılaştırıla bilir vaka sayısı artışı yaşıyor. Hatta virüssüz Tayvan bölgesinin ekonomisi ikinci çeyrekte yıllık bazda küçülüyor ” şeklinde yakınmalar geliyor. Bu arada Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle zarar gören dünya ekonomisinde bazı toparlanma işaretleri gördüklerini açıklarken; Georgieva, video konferans yöntemiyle gerçekleştirilen Kovid-19 dönemi ve sonrasında kalkınmanın finansmanı konulu etkinlikte değerlendirmelerde bulundu. Konuşmasında küresel ekonomik görünüme odaklanan Georgieva, mayıs ayından bu yana gelen verilerin daha “az kasvetli” bir tablo çizdiğine işaret ettiği izleniyor. Georgieva, politika müdahalelerinin dünya ekonomisini desteklediğini belirterek,“Buna 11 trilyon dolarlık mali önlem dahil. Merkez bankaları büyük miktarlarda likidite enjekte etmek ve ulusal ekonomileri ile diğer ülkelerin ekonomilerini desteklemek için mucizeler yarattı.”şeklinde değerlendirme yapması biraz fazla iyimserlik olarak görülüyor.
* * *
Bu kapsamda Georgieva, ekonominin düzeldiğini görene kadar destek sağlamaya devam edeceklerini vurgulayarak, “Yalnızca kısmi ve düzensiz bir toparlanma öngörüyoruz. Dünya ekonomisinin bu yıl ve gelecek yıl 12 trilyon dolar kaybedeceğini söyleyebileceğimiz bir noktadayız.”ifadelerine yer verilirken, Gelişmiş ekonomilerde desteğin sürdürülmesi nin biraz daha kolay ve düşük faiz oranlarıyla daha karşılanabilir olduğunu aktaran Georgieva, gelişmekte olan ekonomiler ve daha zayıf temellere sahip yükselen piyasalar için finansmanın artırılması amacıyla birlikte çalışılması gerektiğini belirtmesi bu piyasalar arasındaki dayanışmaya işaret etmesi temkinli bir iyimserlik şeklinde yorumlanıyor. Hal böyle iken, Brookings Enstitüsü ve Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden Warwick McKibbin'e göre, bir aşı tasarlandığında bile, bunu dünya çapında gerekli ölçekte sunmak zaman alacak. Onun modelleri, virüsün 2025 yılına kadar dünya ekonomisine yaklaşık 35 trilyon dolara mal olabileceğini öne sürüyor.
* * *
Sonuç olarak, endişeler oldukça çok sayıda. Önümüzdeki kuzey kışı, aşı için bekleme sürerken başka bir virüs dalgasını tetikleyebilir öngörüsü yapılıyor. İzinli işçilere devlet desteği ve kredi geri ödemeleri üzerindeki banka moratoryumları belli ki sona erecek. ABD ile Çin arasındaki gerginlikler, Kasım ayındaki başkanlık seçimleri öncesinde daha da kötüleşebilir ve iş dünyasının güvenini zayıflatabilir öngörüsü de yine tahminler arasında. Pacific Investment Management Co.’nun küresel ekonomi danışmanı Joachim Fels ise, Bloomberg Televizyonuna “En hızlı toparlanma dönemini gördük. Şu andan sonra, ivme biraz azalacak” yorumu öne çıkarken; Bu, hükümetlerden hassas bir dengeleme hareketi gerektirecek. Ekonomiyi bir pandemide mümkün olduğu kadar normale döndürmek için mali ve parasal destek olarak neredeyse 20 trilyon dolar enjekte ettiler ve pek çok başarıya işaret de edebilirler.” Şeklinde bu durumda olanlar için mali desteğin devam ettirilmesine işaret ediyor. ABD’de işsizlik Ağustos ayında keskin bir şekilde düştü ve konut piyasası parlak bir nokta oldu. Çin’in istikrarlı toparlanması iyimserler tarafından dünyanın geri kalanının nereye gittiğine dair bir rehber olarak gösteriliyor. Almanya da bazı iyi endüstriyel veriler yayınlıyor. Olumlu esen rüzgara karşı ters rüzgarlar da var. Örneğin, işgücü piyasalarında, hükümet yardımı başlangıçtaki toparlanmayı tetiklemeye yardımcı oldu ki.bu işin kolay kısmı olabilirdi.Sırada, işletmelerin yeniden teçhizatlandırılması, kaynakların yeniden tahsis edilmesi ve artık uygulanabilir olmayan sektörlerde işçileri yeniden eğitme çabası da var.