Özellikle son dönemde hızlı artışı bir türlü durdurulama yan ve yüksek enflasyonda 25,94 oranında ağırlığa sahip gıda maddelerinin geldiği noktada Türkiye İstatistik Kuru munun(TÜİK) yeni açıkladığı Ağustos/2021 Ayı Tarımsal girdi fiyat endeksiverilerinde(Tarım-GFE) yıllık bazda %28,74, aylık%0,93 oranında artış kaydetmesi sonucunda Tarım-GFE'de (2015=100), 2021 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %0,93,bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,50, bir önceki yılın aynı ayına göre %28,74 ve on iki aylık ortalamalara göre %20,77 artış olurken;Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %0,28, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %1,03 artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %25,29, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %29,32 artış gerçekleşti.
* * *
Bu kapsamda yıllık en fazla artış gösteren diğer alt gruplar ise %45,67 ile çiftlik binaları (ikamet amaçlı olmayanlar) ve %44,57 ile bina bakım masrafları oldu. Buna karşılık, yıllık en az artış gösteren alt gruplar ise %9,87 ile tohum ve dikim materyali, %11,81 ile tarımsal ilaçlar ve %16,62 ile veteriner harcamaları olurken;aylık en fazla artış gösteren diğer alt gruplar ise %3,44 ile bina bakım masrafları ve %1,19 ile çiftlik binaları (ikamet amaçlı olmayanlar) oldu. Buna karşılık, aylık en az artış gösteren alt gruplar ise %0,03 ile tohum ve dikim materyali ve %0,20 ile tarımsal ilaçlar oldu. Bir önceki aya göre en fazla azalış gösteren alt grup ise %0,29 ile makine bakım masrafları oldu.Mamafih ta rımsal girdilerdeki en fazla fiyat artışı olan kalemlere bir göz attı ğımızda; ikamet amaçlı olmayan kira artışları yanında; tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %25,29, tarımda kullanılan mal ve hiz met endeksinde %29,32 artış olması önümüzdeki yıl sonuna kadarki aylar dahil tarım sektöründeki olası artışların bir sonraki aylara da yansıyabileceği öngörüsünün yapıldığı izleniyor.
* * *
Sonuç olarak, tarım sektörü verilerine göre son gelinen noktada ise Türkiye’de “girdi pahalılığı” probleminin kalıcılaşmaya ve çiftçiler açısından katılaşmaya başladığını göstermektedir.Girdi pahalılığını %36 ile “hastalıklar/zararlılar ile mücadele” ve %27 ile ”işçi” ve “sulama” problemleri izlemiştir. İşçi problemi ise çiftçilerde kendini üç farklı şekilde göstermektedir. Herhangi bir sorun belirten 826 çiftçinin 108’i “işçi bulamıyorum”, 89’u “işçi var, fakat pahalı”, 78’i ise “işçi var, fakat kaliteli işçi yok” demiştir. Elde edilen bu çıktı, gerçekte Türkiye’de kırsaldan kente doğru yaşanan hızlı göçün bir sonucudur. Nitekim tarım işçisi açığı son yıllarda Suriye, Afganistan ve Gürcistan uyruklu göçmenlerle telafi edilmeye çalışılması da bu durumun teyidi mahiyetindedir.Tarım işçisi açığına yönelik bir başka çözüm yolu olarak çiftçiler son yıllarda daha az işçilik gerektiren ürünlere (tahıl, endüstriyel bitkiler) ve makinalı tarıma yönelmektedir.Bu durum yeni makine/ekipman yatırımı gerektirmektedir. İşçi problemlerini %26 ile “iklimsel problemler” izlemiştir. Türkiye’de iklim değişikliği son yıllarda ürünlerin çimlenmesinden başlayarak, sulama miktarına, ilaçlama ve gübrelemeye ve nihayet hasada kadar etkisini artırmaya başlamıştır. Hatta ürün döngüleri dahi iklim değişikliğinden dolayı kayabilmektedir.Yaşadıkları sorunları “Diğer” seçeneğini seçerek belirten katılımcılar (%3); sırasıyla en çok “beklenmedik verim düşüklüğünü”,“hükümetin izlediği tarım/destekleme politikalarını” ve “veteriner yetersizliğini” dile getirmişlerdir. “Herhangi bir sorun yaşamıyorum” diyen katılımcılar ise toplamın sadece %5’inioluşturmuştur.Buna göre son 10 yılda çiftçinin ürün satış fiyatları (Tarım ÜFE) %104 artarken, tüketicilerin gıda alış fiyatları (Gıda TÜFE) %179, çiftçilerin girdi (Tarımsal Girdiler ÜFE) alış fiyatları ise ortalama %217 artmıştır.Aynı sorun hayvancılık ve besicilik kesiminde de maliyet artışları şeklinde ortaya çıktığından bahisle bu iki konunun üstünde durulması büyük önem ifade etmektedir.
KAYNAK;Ağustos/2021 Ayı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (TÜİK)