Türkiye’de ocak/2022 ayı itibarıyla yüzde 50’leri bulan enflasyonun en önemli kalemlerinden birini oluşturan gıdada kötü günler kapıda. Çiftçinin en önemli girdilerinden biri olan motorine gelen 80 kuruşluk zamla birlikte bir yıllık artış yüzde 134’ü buldu, motorinin litresi 15 TL’yi geçti. Sulamada kullanılan elektriğe gelen yüzde 92’lik zam ve 13 bin TL’yi bulan gübre fiyatları nedeniyle üretici bu yıl üretimden kaçıyor. Birçok üründe üretimin gerileyeceği belirtilirken ocak ayında yüzde 55.6 olan gıda enflasyonunun gerilemek şöyle dursun bu şart larda daha da artması bekleniyor. Özellikle bahar mevsiminin yaklaşırken,ekimlerinin yapılmaya başlandığı dönemde bu zamların geldiğini söyleyen Türkiye Ziraatçılar Derneği Başkanı Hüseyin Demirtaş, “Mazot ve elektrik bizim en temel giderlerimizdir”şeklindeki sözleri gerçekte çok üstünde durulması gereken bir durum.

* * *

Tarım sektöründeki zaman zaman gündeme getirilen gübre fiyatlarının durulduğu yolunda iddialar olduğunu belirten Demirtaş, “Duruldu deniyor ama yine 12-13 bin TL civarında geziyor. Bu ucuzladı demek değil.Temel girdiler bu kadar artmışken bu artışlar sokaktaki vatandaşın cebine yansıyacak elbette. Bu girdi maliyetleriyle gıda enflasyonunun düşmesi hayal bile edilemez” vurgusuna baılırsa önümüzdeki aylarda tüm gıda fiyatlarında ciddi fiyat artışlarının olması çok muhtemel.Temel girdiler ara sında önemli bir paya sahip olan elektriğe yapılan %127 lik yüksek zamla ilgili de değerlendirme yapar kenlektrik zamlarının ardından seralardaki üretimin de düştüğünü söyleyen Demirtaş, yazın domates bile bulunamayacağını belirterek;Isıtamıyoruz ki seraları. Biz ısıtamayınca da verim düşüyor, normalde patlıcanın dalında 25-30 ürün alınırken şimdi 2-3 ürün alınıyor. Sonra da markette neden 35 TL diye isyan ediyoruz. Market raflarındaki yangını söndürmek istiyorsanız önce tarladaki yangını söndürmek zorundasınız” şeklinde uyarıda bulunuyor.

* * *

Diğer taraftan daarım uzmanı Ali Ekber Yıldırım ise Türkiye’de çiftçiye 23 milyar TL destek verilirken sadece hububat ithalatı için 50 milyar TL harcandığını belirterek “Yaşanan ekonomik krizden çıkışın tek yolu tarımdır” dedi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Baki Remzi Suiçmez de bu zamlarla üretimin düşeceğini belirtti. Özellikle elektrik zamlarından sonra çiftçiye verilen desteklerin boşa düştüğünü söyleyen Suiçmez, “Bakan sadece hububat üreticilerine mazot ve gübre için 50 TL vereceğini söylüyor ama birincisi bu iki kalem bütün üreticilerin ana kalemidir; neden diğerlerine yok? İkincisi de son 80 kuruşluk zam bile bu desteği silip götürdü” şeklinde eleştiride bulunması dikkat çekiyor.

* * *

Sonuç olarak,TÜFE'de (2003=100) 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %11,10, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,10, bir önceki yılın aynı ayına göre %48,69 ve on iki aylık ortalamalara göre %22,58 oranında artış gerçekleşmesine karşılık;Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %10,45 bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,45, bir önceki yılın aynı ayına göre %93,53 ve on iki aylık ortalamalara göre %49,93 artış olmasına ek olarak; fiyatı en yüksek artan kok ve rafine petrol ürünleri %180,75, ham petrol ve doğal gaz %162,84, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı %138,48 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olması nedeniyle temel girdilerdeki bu göreceli ciddi yükselişlerin süreğenleşen akaryakıt zamlarıyla desteklenmesi zorlu bir döneme işaret edi yor. Bu şartlarda maliyet enflasyon döngüsünün mut lak şekilde önünün kesilmesine yönelik ciddi tedbir ler manzumesine ihtiyaç ise her geçen gün artıyor. Hele hele finansal kırılganlıkların geldiği noktada; palyatif önlemler ve sermaye kontrolü yerine yabancı yatırımların Ülkemize yönelmesi için mutlak şekilde piyasalara kalıcı güven getirebilecek uygulamalara yönelme de gerçekte büyük önem taşıyor.