Türkiye İstatistik Kurumu’nun verisinin detayları na bir göz atıldığında bir önceki aya göre Ağustos ayında tüketici güven endeksi %6,1 oranında arta rak 72,2 değerini, inşaat sektörü güven endeksi %1,5 oranındaki yükselişle %86,3 değerine ulaştı ise de;Reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi %1,1 oranında azalarak 101,4 değerini, hizmet sektörü güven endeksi %1,3 oranında azalarak 116,2 değerini, perakende ticaret sektörü güven endek si %0,4 oranında azalarak 112,9 değerine düştü. Bu verilerin sağlıklı değerlendirilebilmesi açısından okuyucularımızayeniden hatırlatmak gerekirse;Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel eko nomik duruma ilişkin iyimserliği,100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği işaret ediyor.
* * *
Gerçekte PMI verisinde eşik değer 50 olarak kabul edilir. Bu değerin altındaki herhangi bir değer doğrudan küçülmeyi, üzerinde olması durumu ise doğrudan büyüme gerçekleşeceğine işarettir.Eğer endeksteki seyir gelecekteki 3-4 ay boyunca 42 puanın altında seyrediyorsa resesyona girileceğine işaret olmaktadır.Bununla beraber PMI, imalat sektörünün ekonomik sağlığını ölçen bir göstergedir.Dolayısıyla satın alma yöneticilerine ve bütün karar vericilere gidişat hakkında fikir verir. Endeks sadece imalat için değil tüm ekonomi için önemlidir. Çünkü “imalatın devamı satmak üzere satın alma’ yapan perakende sektörünü de, ‘kullanmak üzere satınalma” yapan turizm sektörünü de, küresel piyasalara yelken açan ihracat sektörünü de aynı ölçüde ilgilendirir. Satın alma departmanları, ayrı sektörlerde yer alsalar da, şirketlerin ana fonksiyonlarını bünyelerinde toplarlar.Yaptıkları işin kalitesi satışa ve kâra direk etki eder.
* * *
Bu kapsamda iyi piyasa araştırması ve ekonomik gidişata ait havanın koklanması bu endeksi güveni lir kılar. Bir başka güven unsuru da, devlet otoritesi veya kamu kurum larının etkisinde kalın maması dır.Zira ankete katılanların seçiminde tek ölçü ‘ülkede hasılatın aslan payını ellerinde bulun duran işletmeler’i temsil etmeleridir.Bu kapsamda İstanbul Sanayi Odası Ağustos PMI Endeksi verisine bakıldığında.eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuzda 46,9 olarak ölçülen manşet PMI, ağustosta 47,4 oldu.Faaliyet koşulları üst üste altıncı ay zayıflamış olmakla birlikte son anket verileri imalat sektöründeki bozulmanın hafif hız kestiğine işaret etti.Manşet endeks ile uyumlu olarak üretimdeki yavaşlama temmuza kıyasla daha ılımlı gerçekleşti.Bununla birlikte zorlu piyasa koşulları ve yüksek fiyatlar nedeniyle düşüş ağustosta da sert şekilde devam etti. Yeni siparişlerde ise düşüş ağustos ayında hız kazandı ve Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.Anket katılımcısı firmalar, talep teki yetersizlik ve fiyatlardaki artışların yanı sıra küresel ekonomideki zayıflığa dikkati çekti.
* * *
Sonuç olarak,yeni ihracat siparişleri de yavaşlarken bazı katılımcılar Avrupa talebinde azalma oldu ğunubildirdi.İstihdamın artmaya devam etmesi ve artış hızının son üç ayın en yüksek düzeyine çıkma sı, anketin görece pozitif gelişmesi oldu.Fiyat baskılarının müşteri talebi ve üretim hacimleri üzerin deki etkileri sürmekle beraber, enflasyonun üçüncü çeyrek ortalarında yavaşladı ğına ilişkin sinyaller devam etti.Ham madde, nakli ye ve enerji maliyet lerindeki yüksek seyir, asgari ücretteki artış ve Türk lirasındaki değer kaybı gibi faktörler girdi maliyetleri ve satış fiyatlarındaki yükselişe katkı yaptı. Bununla birlikte, enflasyon oranları girdi fiyatlarında son 31 ayın, nihai ürün fiyatlarında ise son 18 ayın en ılımlı düzeylerine geriledi.Mevcut girdi stoklarının üretim gereksi nimlerini karşılama ya büyük ölçüde yeterli olması nedeniyle imalatçı lar ağustosta girdi alımlarını azalttıklarını bildirdi. Satın alım yapan firmalar ise tedarikçilerin malze me temininde yaşadıkları zorluklara bağlı olarak artan teslimat süreleriyle karşılaşmaya devam etti. Satışlarda görülen yavaşlama, nihai ürün stoklarındaki artış eğiliminin dört aya ulaşmasını sağladı.