Türkiye İstatistik Kurumu’nun(TÜİK) haftanın ilk günü açıkladığı Temmuz/2022 Ayı TÜFE enflasyon oranı bil indiği gibi Temmuz ayında bir önceki aya göre %2,37, bir önceki yılın Aralık ayına göre %45,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %79,60 ve on iki aylık ortalamalara göre %49,65 olarak gerçekleşirken; Yİ-ÜFE ise Temmuz/2022 Ayında bir önceki aya göre %5,17, bir önceki yılın Aralık ayına göre %70,04, bir önceki yılın aynı ayına göre %144,61 ve on iki aylık ortalamalara göre %97,30 artış göstermişti. Enflasyon Araştırma Gru bu olan ENAGRUP’a göre de Temmuz/2022 Ayı enflasyonu ise Temmuz 2022 dönemi (30.06.2022-- TÜFE) Temmuz ayında %5,03 arttı 31.07.2022) günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAGrup Fiyat Endeksi aylık bazda %5,03 artarken;Yılbaşından itibaren son 7 Aydaki (Ocak-Temmuz)artış %80.35% olarak gerçekleşirken yıllık bazda E-TÜFE'deki 12 aylık artış oranı %176.04 olarak gerçekleştiği hesaplandı.
* * *
Gruplara göre mukayese yapıldığında aylık bazdaki en fazla artı %12.18’de Giyim ve ayakkabıda olurken; Gıda ve alkolsüz içkilerdeki aylık artış %9,92 olarak kayda geçti.Bu arada sosyal harcama grubu mahiyetindeki eğlence ve kültür harcamaları ise temmuz ayında %7,33 oldu.TÜİK alt grupları göst ana harcama grup enflasyon oranları erge olarak alındığında en fazla aylık düşüş ise %12,18 ile Giyim ve Ayakkabı %1,44 ile Ulaştırma en fazla yükseliş kaleminde olduğu kayda geçti.Çift rakam da artışını sürdüren yüksek enflasyonun geldiği noktada en fazla girdi maliyetlerindeki kur kaynaklı artışlar yanında; zincirleme etkinin toplumsal yayıl masıyla geniş yelpazede hareketlilik gösterdiği tespit edildi.
* * *
Özellikle bu yönde Türkiye İstatistik Kurumu Yİ-ÜFE Temmuz/2022 Ayı enflasyon artışı durumuna baktığımızda da anlaşılacağı üzere;ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %125,43, dayanıklı tüketim malında %92,88, dayanıksız tüketim malında %118,20, enerjide %350,64 ve sermaye malında %91,61 artışlar görünürken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %441,75, ham petrol ve doğal gaz %272,91, kok ve rafine petrol ürünleri %243,42 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olması önümüzdeki aylarda da yüksek enflasyonun artacağına işaret ediyor.
* * *
Sonuç olarak,her ne kadar petrol fiyatlarında yaşa nan fiyat dalgalanmalarının etkisiyle zaman zaman indirimler günden gelse de; fiyatların yukarı yönlü yapışkan olması sebebiyle yansımanın beklendiği gibi olmadığı da bilinen bir gerçek. Kaldı ki daha önce üretici ile market arasındaki farkın beş kat olduğu noktada bu farkın dokuz kata kadar çıkması da fiyat lardaki yukarı yönlü yapışkanlığı teyit ettiği görü lüyor. Aslında çift rakamlı yüksek enflasyonu n önlenmesi içi alınabilecek tedbirlerin kısa,orta ve de uzun vadeye yayılarak; ivedilikle üretici market arasında dokuz kata kadar çıkan farkın mutlaka olabildiğince aşağı noktalara çekilmesi gerekiyor ki, bu da ancak alınabilecek etkili tedbirlerle mümkün olabilir. Bunun için siyasi otorite nezdinde gösterile cek kararlılık yanında fiyat istikrarının gerçek anlam da sağlanması isteniyorsa etkili önlemlerle buna çare bulmak büyük önem taşıyor.
KAYNAK:TEMMUZ/2020 Ayı Enflasyon oranları (ENAGRUP)