Önümüzdeki kış mevsimine yaklaştığımız bir dönem de geçen yıl eylül ayında başlayan kurdaki dalgalan malarla TL.deki ortaya çıkan değer kaybı sebebiyle bilindiği gibi ard arda yaşanan enerji zamlarıyla karşı karşıya kalan üreticiler görünür o ki gerek Rusya-Ukrayna arasındaki savaştan kaynaklı;gerekse küre sel piyasalarda yaşanan enerji krizi nedeniyle önümüz deki aylar itibarıyla artan üretim maliyetleri artışın dan olumsuz etkilenecek gibi görünüyor. Özellikle elektrik tedarik şirketlerinin kömür ve doğalgaz kay naklı üretim maliyetlerindeki zamanla ortaya çıkan artışları, hidroelektrik santrali barajlarındaki su sevi yesinin düşmesi ve döviz kurlarındaki artış beklenti leri dolayısıyla elektrik birim fiyatlarını yüzde 20-35 seviyelerinde artıran teklifleri gündeme getirebilecek leri üzerinde duruluyor.
* * *
Bu kapsamda edinilen bilgilere göre Maliyet artışları nı gerekçe gösteren elektrik tedarik şirketlerinin, söz leşmelerde bu rakamı 4,0-4,2 TL’ye çıkarma yönünde teklifler sundukları öğrenilirken;süreli sözleşmeler için teklif edilen bu fiyatın, spot piyasada oluşan fiyatların çok üzerinde olduğuna, hatta EPDK tara fından belirlenen güncel tavan fiyatı bile aştığına da işaret ediliyor. Oysa sanayici, elektriği daha uygun fiyattan elde edebilmek için spot piyasa yerine elek trik tedarik şirketlerinden süreli sözleşmelerle almayı tercih ediyor. Bu arada fiyat artışlarını değerlendiren reel sektör temsilcileri, elektriğe gelecek her bir kuruş luk zammın sanayicinin maliyetini oldukça ağırlaştıra cağını vurgularken, dışarıda resesyon içeride de dü şen alım gücü nedeniyle bu maliyet artışını ne ihracat ne de iç piyasa fiyatlarına yansıtmalarının mümkün olduğunu, bu nedenle kâr kaybının artarak devam edeceğini de dile getiriyor.
* * *
Hal böyle iken, Elektrik kullanımının en yoğun olduğu sektörlerden biri demir ve demir dışı metal ler.fiyat artışlarının son derece can yakıcı olduğu bir dönemden geçtiklerini bilvesile dile getiren TOBB Demir ve Demir Dışı Metaller Sanayi Meclis Başkanı Veysel Yayan,”sektörün geçmişte yurtiçindeki fiyat artışlarını ihracat yoluyla yurtdışında tamamlama im kanına sahip olduğunu, ancak mevcut konjonktürde artık bunun geçerli olmadığını”sözleri kayda geçer ken, özellikle küresel piyasalarda çelik fiyatlarında yaşanan düşüşü hatırlatan Yayan, “Bu noktada enerji fiyatlarındaki artışları kendi fiyatlarımıza yansıtma mız da pek mümkün olmuyor. Sanayici bıçak sırtın da…” diye konuşurken; enerji maliyetlerinin tüm dün ya da arttığını kaydeden Yayan, “Enerji Bakanlığı’ nın içinde bulunduğumuz şartlara göre bir ayarlama yapacağını düşünüyorum”sözlerine ek olarak, bugün kü enerji maliyetleriyle ihracat yapmak, üretimi de vam ettirmek çok zor. Yenilenebilir enerji can simidi olabilir. Ancak bizim sektörün enerji miktarına bakıl dığında güneş enerjisi ile ancak bunun yüzde 5’i-6’sı karşılanabilir” değerlendirmesi sıkıntının bir hayli bü yük olduğuna da işaret ediyor.
* * *
Sonuç olarak,bu yöndeki düşüncesini açıklayan İstan bul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, sanayicinin ana girdi maliyetlerini oluşturan enerji maliyetlerinin işletmelerin sermayelerine ciddi yük getirdiğini söy lerken, aynı zamanda nihai ürün maliyetlerini de olumsuz etkilediğine vurgu yaparak,yılın başında elektrik fiyatları yüzde 50- yüzde 125 arasında artar ken, Haziran 2022’de tekrar sanayi ve ticaret abone lerine yüzde 25 zam yapıldı.Artan birim fiyatlar faturaları yükselttiği gibi operasyonel maliyetleri mizi de arttırıyor”şeklinde yakınmada bulunuyor. Bu kapsamda ortaya çıkan maliyet artışı ve buna bağlı enerji sıkıntısı sebebiyle sanayicinin kendi elektriğini üretme yönündeki iştahı her geçen gün artıyor. Özel likle geçen kış İran doğalgazındaki sorun nedeniyle OSB’lerde belirli süreli elektrik kesintilerine maruz kalan sanayiciler, yenilenebilir enerji üretimi nokta sındaki yatırımlarına da hız vermiş görünüyor. Buna göre yılın ilk 6 ayında elektrik üretimi, iletimi ve dağıtımına yönelik düzenlenen yatırım teşvik bel gesi adedi 862 olurken, sabit yatırım tutarı 13,4 mil yar TL olarak hesaplandı. Adet bazında ilk 6 aydaki teşvik yatırımları 2021’in tamamında düzenlenen teşvik belgesi adedinin çok üzerinde olduğu görünüyor.