ABD Washington merkezli Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü’ne göre, küresel ekonomi yıl sonuna kadar yavaşlayacak. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve Çin’deki Covid-19 kapanmaları zemininde global seviyelerdeki durgunluk riskleri yükseliyor.Söz konusu düşünce kuruluşunun yayımladığı bir raporda, Avrupa’daki savaşın ardından fırlayan petrol fiyatları, kırk yılın en yüksek fiyat artışlarının ortasında bir tüketici geri çekilmesi ve Çin’in büyümesinin yavaşlaması da dahil olmak üzere faktörlerin bir kombinasyonunun daralma olasılığını artırdığına işaret ederken;Kurum böylece durgunluk risklerine işaret edenler zincirine katıldı. Beyaz Saray’ın üst düzey ekonomi danışmanı BrianDeese pazartesi günü yaptığı açıklamada, durgunluk ihtimalini ortaya koymaktan kaçınarak ABD’nin çok fazla belirsizlikle karşı karşıya olduğuvurgulanıyor.Peterson Enstitüsü, küresel büyümenin 2021’deki %5,8 ile karşılaştırıldığında, bu yıl ve gelecek yıl %3,3’e yavaşlayacağını belirterek, ABD’nin bu yıl %3 ve 2023’te %2 büyümesinin beklendiğini de ekledi. PIIE’nin tahmini, Nisan ayında yapılan bir Bloomberg anketine göre, ekonomistlerin yıllık ABD büyümesinin bu yıl ortalama %3,3 ve ardından %2,2’ye düştüğü beklentisiyle birlikte, çoğu tahminlerde uyumlu bir görünüm veriyor.

* * *

Bu kapsamda değerlendirmede bulunan PIIE kıdemli üyesi ve eski ABD Hazine Bakanlığı baş ekonomisti Karen Dynan, raporda, “Pandemi ile ilgili zayıflıktan bir yıl sonra toparlandıktan sonra, neredeyse tüm ülkeler ekonomik büyümede önemli bir yavaşlama görüyor” saptamasında bulunuyor.Nitekimandemi kilitlenmelerinden sonra ülkelerin yeniden açılması ve ABD’deki hükümet teşviklerinin ardından ekonomiler şimdi yavaşlama rüzgarlarıyla karşı karşıya: Tüketiciler yüksek fiyatları sindirmekte zorlanıyor ve öteden beri süregelen tedarik zinciri sorunları mal teslimatını da bozuyor.Diğer taraftan da son dönemde gündeme oturan Rusya’nın Ukrayna’yı işgali bu sorunları daha da kötüleştirme temayülüne girerken,Çin hükümeti ninkoronavirüs salgınlarıyla mücadele ettiği bir ortamda birkaç büyük bölgeyi kilitlemesi ve bu hamlelerin orada ekonomik büyümeyi yavaşlatmaya başlaması resesyon (durgunluk) ihtimalini güçlendiren bir unsur olmaya başladı.

* * *

Bu yönde izlenim veren PetersonInstitutefor International Economics(PIIE)e göre,çekirdek ABD enflasyonu bu yıl %4,1’e2023’te %3’e kadar düşecek, fakat hala Fed’in %2 hedefinin üzerinde kalacak. Enerji ve gıda hariç tüketici fiyatları, %6,5 arttı. Blomberg’in son haberine göre Fed politika yapıcıları faiz oranlarını çeyrek puan sıkılaştırdı ve bu yıl yedi artışı daha bekleniyor. PIIE, bunun fiyatları soğutmaya yardımcı olması gerektiğini fakat Fed’in aşırı düzeltme riski taşıdığını söyledi. Gruba göre, daha sıkı politika, istihdam talebini azaltırken, işsizlik oranını pandemi öncesi dönemin üzerine % 4,5’eçıkaracak.Şunu da ayrıca belirtmek gerekir ki FED’ın yıl içindeki gerekli gördüğü zamanlardaki yapacağı faiz arttırımları da belirleyici olma özelliği taşıyacak gibi gözüküyor.

* * *

Sonuç olarak,küresel anlamda ilk etapta göze çarpan risk sadece resesyon(durgunluk) olmayıp stagflasyon (durgun luk içinde enflasyon) riski de arkadan geliyor.ABD’de açıklanan imalat sanayi ISM endeksi de yavaşlama sinyali sunarken, her ayın ilk cuması açıklanan ABD istihdam raporu genel hatları ile nötr karşılandı. Manşet tarım dışı bordrolu çalışan sayısı 431bin kişi artış kaydederek 490 bin olan beklentiyi tam olarak karşılayamazken, işsizlik oranı %3,6; saatlik maaş artışı ise (enflasyon göstergesi) yıllık bazda %5,6 ile tahminlerin bir tık üzerinde gerçekleşti.ABD’nin stratejik petrol rezervlerini kullanıma açacağına yönelik haberlerin etkisi ile geride bıraktığımız haftanın kaybedeni adeta petrol oldu. Hafta içinde 120 doları test eden Brent, haftayı teknik manada önem atfettiğimiz 103-104 dolar bandında tamamladı. ABD’de 10 yıl ve 2 yıl vadeli devlet tahvil getirilerinin farkının kısa vade lehine dönmesi, ‘resesyon’ riskini canlı kılmaya devam ediyor. FED’in politika faizinin yükselteceği yönünde vermiş olduğu ileriye dönük rehberliğe paralel, verim eğrisinin eğilimi hafif de olsa tersine dönerken, 2 yıllık devlet tahvil getirisi haftayı %2,48 ; 10 yıllık getiri ise %2,41 seviyesinden karşılıyor.Savaşın gölgesinde, küresel cephede açıklanan PMI verilerinin sunmuş olduğu durgunluk riskine ilaveten,Yurt içinde para politikasının gerektiği gibi oluşturulmuş olmamasının getirdiği hiperenflasyona doğru bir bir süreç yaşanıyor.