Ülkemiz nezdinde gerek sürekli akaryakıta yapılan zamlar gerekse girdi maliyetlerinin buna bağlı olarak artması sonrasında Türkiye İstatistik Kuru mu(TÜİK) Nisan ayı verilerine göre Tarım-ÜFE'de (2015=100), 2022 yılı Nisan ayında bir önceki aya göre %17,76, bir önceki yılın Aralık ayına göre %72,29, bir önceki yılın aynı ayına göre %118,53 ve on iki aylık ortalamalara göre %45,26 oranında artış kayda geçerken; sektörlerde bir önceki aya göre balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %0,12, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %18,10 ve ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %21,03 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre çok yıllık bitkisel ürünlerde %6,52, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %8,41, tek yıllık bitkisel ürünlerde %27,66 artış gerçekleşti.
* * *
Bu anlamda yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %21,82 ile turunçgiller ve %45,18 ile koyun ve keçi, canlı; bunların işlenmemiş süt ve yapağıları oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %295,72 ile lifli bitkiler, %248,33 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular ve %135,01 ile tahıllar (pirinç hariç), bakla giller ve yağlı tohumlarda meydana gelirken; Bir önceki aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %4,95 ile turunçgiller ve %5,60 ile diğer çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünler oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %61,29 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler ve %42,69 ile sebze ve diğer Gıda maddelerinden kavun -karpuz, kök ve yumru lar oldu. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise %0,11 ile canlı kümes hayvanları ve yumurtalarda oldu Nisan 2022'de, endekste kapsa nan 77 maddeden, 14 maddenin ortalama fiyatında azalış olurken 12 maddenin ortalama fiyatında deği şim olmadı.51 maddenin orta lama fiyatında ise artış gerçekleşti.
* * *
Sonuç olarak,öteden beri süregelen döviz kurundaki dönemsel dalgalanmalar ve TL deki değer yitimleri ile iç ve dış tarımsal girdi maliyetlerinde ortaya çıkan artışlara ek olarak; bir de sık sık siyasi otorite tarafından gerekli görüldüğünde akaryakıta yapılan zamlarla da tetiklenme durumundadır. Öyle görünü yor ki,yıllık artışların en yüksek olduğu alt gruplar dan sırasıyla, %295,72 ile lifli bitkiler, %248,33 ile sebze ve öteki gıda maddelerinden kavun-karpuz, kök ve yumrular ve %135,01 ile tahıllar (pirinç hariç), bakla giller ve yağlı tohumlarda meydana geldiği de düşünülürse önümüzdeki yaz mevsiminin yaklaştığı aylar itibarı ile sebze-meyve fiyatlarında değil düşme; aksine yükselme olabileceğini tahmin etmek zor değildir. Özellikle mevcut fiyat artışları nın tarımsal ve hayvansal temel girdilerdeki yükseliş lerden kaynaklı tarım sektörü ile hayvancılık sektö ründen çekilen üreticiler de düşünüldüğünde; arz yönlü sorunun da var olduğu dikkate alındığında sı kıntı daha da artmaktadır. Bu sebeple daha şimdiden talep konusu durumunda olan sebze-meyve ürünle rinden talep esnekliği yüksek olan ürünler nezdinde arz yönlü önlemler alınması büyük önem taşımak tadır.
KAYNAK; Nisan/2022 Ayına ait Tarım Üretici Fiyat Endeksi (TÜİK)