Türkiye İstatistik Kurumu’nun en son yayımladığı Şubat/2022 Ayı enflasyon rakamlarına göre %50 oranını geçmesi ardından Merkez Bankası, tüketici yıllık enflasyonundaki artışın alt gruplar geneline yayıldığını ve bu gelişmeye en belirgin katkının gıda ve temel mal gruplarından geldiğini aylık fiyat gelişmeleri raporunda açıklarken; jeopolitik risklerin emtia fiyatlarını arttırdığına değinilerek;mtia fiyatlarında Ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi son dönemde jeopolitik gelişmelerle hızlanmış ve bağlantılı kalemlerde etkileri hissedilmiştir. Gıda yıllık enflasyonundaki yükseliş alt gruplar genelinde devam ederken, son aylarda yüksek seyreden taze meyve ve sebze enflasyonundaki artışın bu dönemde de hızlanmaya devam ettiğine yer veriliyor. Bu anlamda hiç değilse temel gıda ürünlerindeki KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırlamış olduğu belirtilirken,emel mal fiyatlarındaki artış eğilimi Şubat ayında yavaşlamakla birlikte yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiş olduğuna da vurgu yapıldığı izleniyor.
* * *
Hal böyle iken,Merkez Bankası’nın Fiyat Gelişmeleri Raporunda ayrıca;”temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi Şubat ayında yavaşlamakla birlikte yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükselmiş olduğuna yer verilirken;Uluslararası enerji fiyatlarındaki artışın etkileri yurt içi enerji fiyatlarına yansımıştır. Hizmet grubunda yıllık enflasyon tüm alt gruplarda artarken, enerji ve gıda görünümüne de bağlı olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan alt gruplar olmuştur. Başta enerji olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarında sektörler geneline yayılan yükselişler ile tedarik zincirlerindeki aksamalar neticesinde üretici fiyatlarındaki artışlar sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükselişin devam ettiğine değinilmesi sonraki aylarda da enflasyondaki artışı yaşanabileceğine de vurgu yapıldığı görülmektedir.
* * *
Bu arada TÜİK’in Şubat Ayı enflasyon oranları tablosunda;tüketici fiyatları yüzde 4,81 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 5,75 puan artarak yüzde 54,44 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,35 ve 4,60 puan artarak yüzde 47,01 ve yüzde 44,05 olarak gerçekleştiği;Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal, hizmet, enerji ve alkol-tütün-altın gruplarının katkıları sırasıyla 2,35; 1,57; 0,99; 0,74 ve 0,10 puan artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinde aylık artışların yüksek olduğu, ancak önceki aylara kıyasla gerilediği izlenmiştir. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan temel mal ve işlenmiş gıda gruplarında Şubat ayında da gerilemiş, hizmet grubunda ise Ocak ayındaki yönetilen/yönlendirilen kalemler kaynaklı yükselişten sonra bu dönemde düştüğüne dikkat çekilmesi ise oldukça iyimser bir yorum denilebilir.
* * *
Sonuç olarak,TCMB’nın Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporunun detayında temel mal yıllık enflasyonu Şubat ayında 5,89 puanlık artışla yüzde 54,38 seviyesine ulaşmıştır. Bu dönemde, yıllık enflasyon tüm alt gruplarda yükseldiğine değinilmiş olmakla birlikte;dayanıklı mal fiyatlarının (altın hariç) Şubat ayında yüzde 3,27 oranında artarken, grup yıllık enflasyonu yüzde 60,94 olurken, diğer temel mallarda fiyat artışları başta ilaç, kişisel bakım ürünleri, ev ile ilgili ürünler ve konutun bakım ve onarımı grupları olmak üzere genele yayılmış ve bu grupta yıllık enflasyon yüzde 61,89 seviyesine çıktığı;Giyim ve ayakkabı fiyatlarının, mevsimsel normalinin aksine Şubat ayında sınırlı da olsa artış göstermiş (yüzde 0,23) ve alt grup yıllık enflasyonu da 26,55 düzeyine ulaştığı belirtiliyor.Söz konusu raporun en dikkat çekici bölümü ise Enerji fiyatları Şubat ayında yüzde 4,00 oranında yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 6,60 puan yükselerek yüzde 82,98 ye ulaşması.Bu dönemde artan jeopolitik risklerle beraber hızlanan uluslararası enerji fiyatları akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz fiyatları üzerinde baskı oluşturduğu açıklanırken,Gıda ve alkolsüz içecek fiyatları Şubat ayında yüzde 8,41 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 8,86 puan yükselerek yüzde 64,47 ulaştığı;Yurt İçi Üretici Fiyatları Şubat ayında yüzde 7,22 oranında artmış, yıllık enflasyon 11,48 puan yükselişle yüzde 105,01 olduğuna da yer verilmesiyle; reeel anlamdaki TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makasın açılmakta olduğuna da işaret edilmesi bu enflasyon artışının sonraki ay larda da yükselişini sürdüreceği teyitlenmiştir.