Bilindiği gibi yaklaşık 18 yılı bulan AKP iktidarı döneminde halk halk sağlığı ve gıda teröründe de AKP yetersiz ve başarısız görünüyor.Özellikle merdivenaltı üretimle ilgili Türkiye’de kaçak ve kayıt dışı gıdalar halk sağlığı açısından büyük tehdit oluşturuyor. Dönerden sucuğa, zeytinyağından peynire, tereyağından tavuk etine, pirinçten bala neredeyse her türlü gıda maddesinin sahteciliği çok yaygın olduğu gibi neredeyse hile yapılma yan gıda maddesi kalmadı.İşte gıda maddesi hilelerinden bazıları;
-Kıymalı pideye domuz eti kıyması katılıyor.
-Yoğurda bitkisel yağ ve jelatin katılıyor,
- Jelatin, domuzun deri veya kemiklerinin kaynatılmasıyla
elde ediliyor.
- Üretim tarihi geçmiş, küflenmiş peynir yeniden
eritilip kalıplara dökülerek kaşar, krem peynir veya
eritme peynirine dönüştürülüyor,
- Boyanmış iç yağdan kıyma yapılıyor,
- Salam, sosis ve sucukların içine deri, sakatat ve
etsel atıklar ile baharatlanmış soya karıştırılıyor,
- Zeytinler kimyasal boya ile siyahlaştırılıyor,
-Sütün yağı alınarak yağ yerine margarin karıştırılıyor,
-Sahte pekmez ve sahte çikolata üretilip satılıyor, --
- Sarımsak kireç suyunda soyularak, sucuk, salam
imalatında kullanılıyor,
* * *
Bütün bunlara ek olarak da hileli gıdalar bakımından
ayrıca;
-Toz ve pul biberlere kiremit tozu karıştırılıyor, -
-Baharatların içine kurutulmuş ot ve saman karıştırılıyor, -Tatlandırıcı ve şeker karışımlı sahte ballar piyasada, --
-Deri, bağırsak, paça ve sakatatlar, tavuk dönerde kullanı
lıyor,
-Metil alkol içeren sahte içkiler piyasaya veriliyor,
-Gıdaların üretim aşamasında bilinçsizce ilave edilen
tatlandırıcı, lezzetverici ve koruyucu maddeler halksağlı
ğını tehdit ediyor. Taklit ve sahte üründe dünya üçüncü
sü olan Türkiye’de en büyük tehlike ise gıda alanında
yaşanıyor. Dönerden sucuğa, zeytinyağından peynire,
tereyağından tavuk etine, pirinçten bala neredeyse her
türlü gıda maddesinin sahteciliği yaygın biçimde devam
ediyor.Ülkemizde halkın temel gıdası durumundaki
ekmekte ise durum daha vahim;
-Ekmeği beyazlatmak içinhamurunakarbonat katılıyor.
-Ekmeğin geç bayatlamasını sağlamak, su kaldırma
oranını artırmak, olduğundan daha büyük göstermek,
kabartmak gibi amaçlarla ekmek yapımında çok çeşitli
enzim ve kimyasal madde kullanılıyor. Bu maddelerin bir kısmı belirli bir dozdan fazla kullanıldığında insan sağlığına zararlı hale gelebiliyor.
-Kepekli ekmek ve çavdar ekmeği gibi özel ürünlerde bazı “merdivenaltı fırınlarda”gıda boyası ya da kakao kullanılıyor.
-Paket içinde dilimlenmiş olarak satılan ekmeklerin bayatlaması sonucu “aflatoksin”oluşuyor. Bu nedenle bu tür ekmekleri alırken üretim tarihi ve son kullanım tarihle rine iyi dikkat etmek, paket açıldığında küf kokusu alı nırsa ekmeği tüketmemek gibi önlemler de düşünülebilir.
* * *
Sonuç olarak,mevcut yasal düzenleme ile güvenli gıda tü ketebilmek mümkün değil.Mutlak şekilde bu kapsamda yapılacak yasal düzenlemenin öncelikle “caydırıcılık”un surunun öne çıkarılarak ağır para cezası ile ya da daha da çok ağır cezalarla önlem alınabilir.Çünkü güvenli gıda ye rine hileli gıdalarla haksız kazanç sağlayanların gittikçe artması da oldukça düşündürücü ve ibret verici. Gelir dü zeyi düşük büyük halk kesimlerinin çaresiz biçimde ucuz ürünlere yönelmesi, onları bu tür hileli ürünler tüketme tuzağına düşürüyor ve ciddi sağlık riskleri ile karşı karşı ya getiriyor.Bunların sonucunda ülkemizde adeta bir “gı da terörü”tablosu ortaya çıkıyor.İşin bir başka enteresan yönü ise hileli üretim yapan firmalar para cezasını öde dikten sonra tekrar üretimine devam ediyor. Çünkü bu firmaların günlük kârı ödedikleri para cezasının çok çok üzerinde... Firmaların teşhiri doğru bir uygulama olmakla birlikte, denetim elemanı sayısının yetersiz oluşu nedeniy le etkisi sınırlı kalıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Ba kanlığı’na bağlı yaklaşık 43 bin gıda üreticisi işletme ye karşılık, kayıt dışı üretim ve satışyapan 450-500 bin civarında işletme mevcut. Bu konudan sorumlu Gıda,Ta rım ve Hayvancılık Bakanlığı, 500 bin işletme ve satış noktasını sadece 5 bin dolayındaki elemanla denetlemeye çalışıyor.Son dönemlerde Gıda Hayvancılık ve Tarım Ba kanlığı hileli gıda üreten-satan firmaları teşhir ediyorsa da ancak 5 bin dolayındaki denetçiyle 500 binin üzerinde iş yerinin sağlıklı bir şekilde denetlenmesi, aksaklıkların tes piti,sorumlularının cezalandırılması ve teşhiri ise olanak sız görünüyor.
