Global seviyede pandemik yani salgın olarak ilan edilen koronovirüs olayı sonrası Bloomberg’e göre Goldman Sachs ve Morgan Stanley ekonomistleri Wall Street’teki diğer meslektaşlarına uyarak dünyada resesyon yani ekonomik daralmanın başladığını rapor ettikleri görüldü.Artık soru “kaç ay” ve “ne kadar derin?”Müteakip olarak da Başkan Trump’ın “yavu, bu iş hakkaten çok kötü galiba” itirafını yapmasından bir gün sonra, ekonomistler de daha evvelki öngördük leri 2020 tahminlerini çöpe atıp resesyon senaryoları nı da gelişmeler doğrultusunda parlatmaya başladılar.

Neden mi böyle oldu? Yanıt çok açık; Çünkü Covid-19’un Çin’den Avrupa ve ABD’ye bulaşma sürecinde ekonomik hasar öngörülenin oldukça çok üstüne çıktı.

Bu yönde açıklamada bulunan Chetan Ahya liderliğin deki Morgan Stanley araştırma ekibi “Resesyon artık temel senaryomuz.Bu sene dünya ekonomisinin %0.9 büyümesini bekliyoruz” yazdı. Goldman Sachs’ta baş ekonomist John Hatzius ve meslektaşları bu kapsam da sadece %1.25 büyüme bekliyorlar.Hatırlatalım, IMF tanımına göre global büyümenin %2.5’un altına yavaşlaması “resesyon” yani durgunluk kabul edili yor.Ulusal ekonomiler için kıstas aktivitenin 2 çeyrek arka-arkaya daralması.

                          *      *       *

Bu yönde S&P Global da iki dev yatırım bankasına ka tılıyor.Ünlü kredi derecelendirme kuruluşunun araştır ma iştirakı bu sene %1-1.5 arası büyüme tahmininde   bulundu.Dünya en son 2008 Büyük Finansal Krizi ar dından 2009’da %0.9 daralmıştı.GS ve MS’e göre de durgunluk bu kez o denli kötü olmayacak ve dünya nın yılın ikinci yarısında toparlanma ihtimali de var. Bu çerçevede Bloomberg ekonomistleri de tartışmaya katıldılar. Chang Shu, David Qu ve Tom Orlik’ten olu şan ekip, Çin’de birinci çeyrekte %11 daralma, 2020 zarfında da sadece %1.4 GSYİH artışı öngördüler. Bu hafta açıklanan veriler de dünyanın başına gelecekle rin öncü göstergesi.ABD’de perakende satışlarının %0.2 artması beklenirken, YY %0.5 daralma rapor edildi. Al manya’da yatırımcı güveni 2010 Çevre Ül keler (PIIGS) Borç Krizi’nden bu yana görülmemiş düzeylere geriledi.Hal böyle iken, “Bu krizden nasıl çıkarız?”sorusuna cevap arayanlar da var. JPMorgan Chase’de John Normand Gelişmiş Ülkeler’in milli ge lirinin %1-2’si kadar mali harcama paketi açmalarını öneriyor.

                          *      *       *

Türkiye’de ise öteden beri süregelen ekonomideki hem arz darlığı, hem de talep kısılması olarak 2, kay bolan güveni de sayarsak 3 büyük şok yaşanıyor. Bun ların verilere yansıması da muhtemelen Nisan ayını bulabilir.Inditeks gibi büyük grupların alımlarını azalt tığı söyleniyor. İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekip Avdagiç, özellikle tüketim mallarına bağlı siparişlerin keskin bir şekilde düştüğünü ve iptallerin yaşandığını söyledi.Akdeniz İhracatçı Birlikleri Koordinatör Baş kanı ve Akdeniz Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracat çıları Birliği Başkanı Hayri Uğur da, salgının yayılma ya başlaması ile birlikte siparişlerin iptal edildiğini ve alımların ertelendiğini doğruladı.Bu yönde de olası şoklara karşı siyasi otorite tarafından ekonmik istikrar     kalkanı paketi devreye sokuldu.Mamafih makro dü zeydeki tabloya bir göz atıldığında;birçok üretici ham madde temininde sıkıntı yaşaması sebebiyle birçok ürünü de üretemiz hale geldi.Ülkelerarası uçuşların ya saklanması ve geçişlerin engellenmesi nedeniyle lojis tik tedariki konusun   da geniş anlamda sıkıntılar yaşa nıyor.

                          *      *       *

Sonuç olarak,küresel çapta tüm Dünya ticareti sekteye    uğrarken,zaten ötedenberi beklenmekte olan resesyon   tehdidi tamamıyla kendisini hissettirmeye başladı.Bel   li başlı temel ihtiyaçların dışında insanlar artık tüket     meyi bile sınırlandırmaya başladılar.Küresel ticarete baktığımızda ise; salgının yayılma hızındaki artış son rası ABD Başkanı Donald Trump ve ABD Hazine Ba kanı Steven Mnuchin, salgının ekonomik etkilerini ha fifletmeye yönelik çok önemli bir ekonomik teşvik planı üzerinde çalıştıklarını ve planın hemen Senato' ya sunulacağını duyurdu.ABD Merkez Bankası da (FED) hanehalkı ve işletmelerin kredi ihtiyaçlarını destekl emek için özellikle de Piyasa Yapıcılara Tanı nan Kredi Kolaylığı (PDCF) uygulamasını başlatacağı nı bildirdi. Fed'den yapılan açıklamada, 2008 küresel finan sal krizi sırasında piyasa yapıcılara yeni bir liki dite penceresi açmak amacıyla hayata geçirilen uygu lamanın, piyasaları destekleyeceği ve işletmelerle ha nehalkına kredi olanağı sağlayacağı da kayda geçiyor.