Dünya fosil yakıt sistemini terk ediyor. Küresel ısınmanın önlenmesi ve temiz bir çevre kapsamında AB ülkeleri başka olmak üzere birçok ülke anlaşmaya vardılar. Aylar süren müzakerelerin ardından Avrupa Parlamentosu üyeleri, ulusal hükümetler ve Avrupa Komisyonu, yeni Binalarda Enerji Performansı Direktifi (EPBD) için bir anlaşma imzaladı. Buna göre AB ülkeleri 2040 yılına kadar fosil yakıtla ısınmayı aşamalı olarak durdurmayı kabul etti ve 2025'ten itibaren de fosil yakıtla çalışan ısıtma sistemlerine finansal destek verilmeyecek. Ayrıca AB 2040’a kadar ısınmada fosil yakıtları kaldıracak.
Üzerinde anlaşmaya varılan metin, ev ısıtmasında fosil yakıtların kademeli olarak kullanımdan kaldırılmasına ilişkin geniş kapsamlı hükümler içeriyor:
AB kurumları, ‘2040 yılına kadar fosil yakıt kullanan ısıtma sistemlerinin kullanımdan kaldırılması amacıyla’ Ulusal Bina Yenileme Planlarına bir yol haritası eklenmesi konusunda anlaştı.
1 Ocak 2025 itibarıyla AB ülkeleri, fosil yakıtlarla çalışan ısıtma sistemlerinin kurulumu için herhangi bir mali teşvik sağlamıyor.
Yeni Direktif, yeni inşa edilen evler de dahil olmak üzere AB’deki tüm yeni binaların 2030 yılından itibaren ‘Sıfır Emisyonlu Binalar’ olmasını zorunlu kılacak. Yeni binaların fosil yakıt kaynaklı sıfır karbon emisyonuna sahip olması gerekiyor. Bu, 1 Ocak 2028 itibarıyla kamuya ait binalar için geçerli olacak.
Tasarı ayrıca ulusal hükümetlerin fosil yakıtla çalışan sistemleri aşamalı olarak kaldırmaları için 2040 yılını hedef tarih olarak belirliyor.
Avrupa Birliği (AB) ile entegre çalışmayı kabul etmiş ülkemiz için de tüm bu anlaşmalar zorunlu uygulanacak. Zaten bunlara uyulması da mecburiyet, çünkü o tarihlerden itibaren artık eski sistemle çalışacak her hangi bir araç, gereç, teçhizat, sistem vs. kalmayacak. Elinizdekiler de işe yaramayacak, bunların çalıştıracak yakıt bulamayacaksınız.
Gelinen bu aşamada Zonguldak kömür havzasının ve taşkömürü üretiminin de geleceği parlak görünmüyor. Zaten Türkiye’nin her yerine Fob Price yani adrese teslim tonu 90 dolar artı KDV olarak uzun yıllardır pazarlanan 7 bin kalorili Sibirya ve Güney Afrika taş kömürü ile Zonguldak’ta 150 doların üstünde bir maliyetle üretilen aynı kalorili taşkömürünün rekabet olanağı bulunmuyor. Devlet sübvansesi olmadan bu kömürü kullanacak sanayi tesisi de yok zaten olsa da AB’nin kabul ettiği şartlar kapsamında belirtilmiş olan tarihlerde kendi yakıt sistemlerini değiştirmek zorundalar.
Gelinen bu aşamada Zonguldak’ta kömür üretiminin geleceğinin olmadığı anlaşılırken geçtiğimiz yıllara göre en az 5 misli azalmış olan üretimden aşırı maliyet yükselişi nedeniyle tamamen vazgeçilmesi de kaçınılmaz bir gerçektir.
Zonguldak’ta kömürün tadı kaçtı. Bir an önce akılcı politikalar ile yöre insanını başka üretim alanlarında istihdam etmek şarttır. “TTK’ya işçi alacağız, alınmalı” söylemlerinin de saf yöre insanının ağzına bir parmak bal çalmak olduğu da bir başka gerçektir.
TTK’nın parsel parsel satılmadan önce çalışanlarıyla birlikte yeni üretim sektörleri arayışına girmesi akılcı bir davranış olacaktır, TTK limanının da başkalarına peşkeş çekilmeden yeni istihdam alanları kapsamında bir lojistik merkezi olarak kullanılması da bu yeni alanları destekleyici bir unsur olarak kendini gösterecektir.
Tüm dünya fosil yakıtlar konusunda dönüşürken TTK ve Zonguldak’ı bundan mahrum etmek de yöreye ve yöre insanına yapılacak olan en büyük ihanettir.
Her yıl olmayan kömürün kongrelerinin yapılması yerine kömür madenciliğinin yerine ikame edilebilecek başka üretim sektörlerinin araştırılması kongrelerinin yapılması için artık uyanılıp harekete geç ilmelidir.
