Asya’daki küresel pandemi Covid-19 enfeksiyonlarındaki yenilenen yükseliş, dünyanın en büyük mal üretim merkezinde tedarik zinciri tıkanıklıklarını büyütüyor.Daha önceki pandemi dalgalarını diğer bölgelerden daha iyi atlattıktan sonra, hızla yayılan delta varyantı, bir zamanlar virüsü kontrol altına alan en başarılılar arasında yer alan ülkelerin fabrika ve limanlarında bile kargaşa söz konusu. Birleşmiş Milletler verisine göre küresel ihracatın yaklaşık %42’sinin tedarik edildiği Asya’daki sıkıntılar, gönderilerin Noel tatili alışveriş sezonunda artması öncesinde küresel tedarik zincirlerini de olumsuz etkiliyor. Daha önceki yaşanan aksaklıkların gösterdiği gibi, Asya limanlarında başlayan sorunlar dalga dalga Los Angeles veya Rotterdam gibi yerlerde gecikmelere yol açarken tüketiciler için çok daha yüksek fiyatlar olarak ortaya çıkabilir.Bu kapsamdaki gelişmelere bakılırsa konteyner sıkıntısı nedeniyle nakliye maliyetlerinin yüksek olması ve yarı iletkenler gibi hammaddelerin yüksek talep arasında daha pahalı ve kaynağı zor hale gelmesiyle ihracatçılar için zaten zor bir yılı daha da kötüleştiriyor.
* * *
Konuyla ilgili mevcut endişelerin bir işareti olarak, petrol fiyatları, delta varyantının yayılmasının küresel talep görünümünü baltalamasıyla Asya’da bu haftaki açılışta düşüşleri desteklediği izleniyor.Çin’de, dünyanın en işlek üçüncü konteyner limanı yakın zamanda görülem lüzum üzerine kısmen kapatılırken,Güneydoğu Asya’da -en kötü etkilenen bölgeler arasındafabrika yöneticileri elektronik, konfeksiyon ve diğer ürünlerin üretimini bir anda durdurdular.Halbu ki risk altında olan, salgın sırasında ticaret odaklı ekonomileri koruyan ve daha geniş bir toparlanmayı destekler görünen ihracat patlaması. Dünya Ticaret Örgütü, Asya’nın bu yıl küresel mal ticaretinde %8’lik bir artışa öncülük etmesini öngörmüştü.Bu arada, arz tıkanıklığı, Çinli üreticiler veya ABD’li tüketiciler için artan enflasyonun geçiciden daha fazlası haline dönebileceği ve politika yapıcılar arasında fiyatlarda yakın vadeli bir soğuma beklentilerini zorlayabileceği endişelerini körükleyecek gibi görünüyor.
* * *
Bu arada delta varyantı, Çin’in zorlu savunmasına sızarak Pekin ve Wuhan gibi yerlerde aylar sonra ilk kez görülen vakalar olarak ortaya çıktı. Aşı dağıtımları geciken Endonezya, vaka ve ölümlerde Güneydoğu Asya’ya öncülük ederek, bölgeyi küresel olarak en kötü etkilenenler arasında yer al ma yolunda itiyor.Öyle ki küresel pandemi ve delta varyantı gölgesinde özellikle de gelişmekte olan ülkeler bazında ekonomisini toparlamak adına gerek işsizlik gerekse fiyatlar seviyesini kontrol altında tutabilmek için ülkeler ekonomik düzlemde önemli bir gayret sarf etmekteler.Bazı ekonomiler enflasyon kıskacıyla boğuşurken bazıları da tam tersine deflasyonist ortamda pazar çeşitliliği sağlayarak büyüme sürecine odaklanmayı tercih ediyorlar.
* * *
Otomobil,mazot, inşaat malzemeleri ve gıda hizmetleri hariç tutulduğunda çekirdek perakende satışlar hazirandaki yüzde 1,4’lük artışın ardından temmuzda bir önceki aya göre yüzde 1 düştü. Çekirdek perakende satış verisi GSYH içindeki tüketici harcamalarına en yakın ve paralel seyreden veri olarak görülüyor. Beklenti verinin sadece yüzde 0,1’lik bir düşüş kaydetmesiydi.Pandemi yılı 2020’nin aynı dönemine göre yıllık artış yüzde 15,78 oldu ancak ekonomistlerin beklentisi perakendedeki aylık düşüşün yüzde 0,3 olmasıydı.Perakende satışlar haziranda düşmesi beklenirken sürpriz şekilde artmış, mayıstaki yüzde 1,7’lik daralmanın ardından haziranda yüzde 0,7 yükselmişti.Motorlu araç üretiminin küresel çip krizi nedeniyle sekteye uğraması, aynı zamanda çip kıtlığının mikrodalga fırın ve buzdolabı gibi bazı beyaz eşyaların bulunurluğunu olumsuz etkilemesi, aylık düşüşte etkili olan önemli etkenler olarak belirtilebilir.Diğer bir küresel ekonomik güç pozisyonunda ki Çin ile ilgili Ulusal İstatistik Bürosu’nun (NBS) Pazartesi günü açıkladığı verilere görede,dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olan Çin’de sanayi üretimi Temmuz ayında yıllık bazda %6,4 arttı. Halbuki analistler, üretimin Haziran ayında %8.3 artmasının ardından %7.8 artmasını bekliyorlardı. Avrupa kesiminde ise Euro Bölgesi ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 2 büyüdü. Önceki yıla göre büyüme yüzde 13,6 olarak açıklanırken; Avrupa Birliği(AB) ikinci çeyrekte yüzde 1,9 büyüdü. Büyüme bir önceki yılın aynı çeyreğine göre göre yüzde 13,2 oldu.