Özellikle AB cephesindeki gelişmelere bakıldığında; Avrupa Merkez Bankası’nın faiz artışının bölge eko nomisinin resesyona gireceği endişelerini tetiklemesi ve enerji kısıntısına dair endişelerle ekonomik güven bir anda düştü.Bu yönde Avrupa Komisyonu’nun verilerine göre Temmuz ayında ekonomik güven 99’a geriledi. Halbuki Endeks önceki ay 103,5 değerini almıştı. Burada işin en ilginç tarafı ise Bloomberg anketine katılan ekonomistlerin medyan tahmini endeksin 102 olmasıydı. Çok tabii olarak piyasalarda ki değişimle endeks oldukça düşük çıktı.Bu anlamda anehalkının görünüme dair artan endişeleriyle Tüketi ci Güveni eksi 27 olarak düşüşe öncülük etti. Ankete katılan tüm sektörlerde böylece iyimserlik de azaldı. En büyük düşüş sanayi ve hizmet sektöründe gerçek leşirken perakende ve inşaat sektörlerinde de güven düştü. Rusya tarafında Kremlin’in Batı’nın yaptırım larına karşılık Avrupa’ya doğalgaz akışını sınırlandır ması endişeleri artırıyor.Gaz akışının tamamen kesil mesinin şirketlerde üretim kesintisine neden olabilece ği belirtiliyor.
* * *
Aslında Goldman Sachs’a göre Euro Bölgesi resesyo na girdi. Kurum, bu arada resesyonun yıl sonuna kadar devam edeceği tahminini de paylaştı. Geçtiği miz hafta itibarıyla Uluslararası Para Fonu (IMF) de bu yıl ve gelecek yıl için küresel büyüme tahminlerini düşürerek, küresel ekonomide 2023 yılı için resesyon riskinin arttığını açıkladı. ABD'de Dow Jones ve S&P 500 sırasıyla %0,71 ve %1,15 düşüşle günü kapatır ken, teknoloji ağırlıklı Nasdaq endeksi %1,87 düşüş kaydetti. Avrupa'da da piyasalar genel olarak ekside tamamladı. Alman Dax endeksi %0,86 düşer ken, İngiltere'de FTSE yatay kapattı. Dolar endeksi (DXY) ise dün yeniden yükseliş eğilimindeydi ve günlük %0,75'lik yükselişle 107 seviyesinin üzerinde kapanış yaptı. EURUSD paritesi Rusya'nın Avrupa'ya gönderdiği doğalgazı azaltmasının da etkisiyle son 1 haftanın en düşük seviyesini test etti. Yurtiçi tarafta bakıldığında,2.535-2.566 arasında hareket eden BIST 100 endeksi bankacılık ve metal-ana hisseleri öncülü ğünde günü %0,45 oranında gerilemeyle tamamladı.
* * *
Türkiye’deki olası yansımaları bakımından resesyon (durgunluk) etkileri incelendiğinde; küresel piyasalar da artan resesyon endişeleri Türkiye ekonomisinde de baskı oluşturmaya başladı.Bu yönde ilk etki tekstil sektöründe kendini gösterirken; tekstilin merkezlerin den biri olan Denizli, dünya ekonomisinde çok konu şulan resesyon henüz resmen ilan edilmese de Avrupa özelinde etkilenmeye başladı. Denizli Sanayi Odası (DSO) meclis toplantısında yapılan konuşmalar sorun ları gözler önüne serdi. Sadece tekstil olmayıp birçok sektörde de yavaşlama etkileri görülmese bile emare leri kendini göstermeye başlandı.İktisadi verilerden tutun da ta ekonomistlere, beyaz eşyadan otomotive birçok sektör resesyondan dert yanmaya başladı.Bu kapsamda görüş bildiren Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu' nun değerlendirmelerine göre, son günlerde iyiden iyiye görülen ve hissedilen resesyon endişeleri gerçe ğe dönüşürken,Türkiye’ye muhtemel etkiler için ihra cata dayalı büyümeye dikkat çekerken, bu büyümede yavaşlamanın sinyallerinin görüldüğünü belirterek, TL'de değer kaybının devam edeceğini ve para politi kası ile ekstra stres altında olduğumuzu belirtmesi dik kat çekti.
* * *
Sonuç olarak,genellemede Türkiye nezdindeki birçok sektörden gelen yakınmaların konusu hemen hemen aynı.Örneğin Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birli ği (OİB) Başkanı Baran Çelik, sektörde uzun süredir Avrupa yüzünden durgunluk olduğunu ilk 6 ayda pazarın yüzde 14 daraldığını belirtirken; Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) Başkanı Kutlu Karaveli oğlu, dünyada en büyük sorunların enflasyon ve borçluluk olduğunu şimdi de parasal sıkılaşmalar ile yatırımların yavaşlayacağını ifade etmesi;bunun ya nında İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhra catçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Çetin Tecdeli oğlu, dünyanın kaçınılmaz bir şekilde emtia ve enerji fiyatlarındaki yükselişten etkileneceğini, hayat pahalı lığının da bir resesyon oluşturduğunu açıklarken, TÜRKBESD Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Laçin, dünya ekonomisinde ciddi bir kaos olduğunu, reses yonun ilk işaretinin de bakır, çinko, alüminyum, nikel gibi sanayinin temel hammaddelerinde yüzde 30 oranında ciddi düşüşler olduğunu ekledi. Resesyonun fiyat rekabetine yol açarak ihracat fiyatlarını düşürece ğine değinmesi tüm sıkıntıların boyutunu gösteriyor.