Global anlamdaki mali piyasalarda hüküm süren satış baskısının hakim olmasıyla ABD Merkez Bankası FED’in enflasyonla savaşında tıpkı 2021 yılında olduğu üzere hata yaptığı ve gerekli aksiyonları almakta geç kaldığı yönündeki kaygı lar gittikçe artarken; son etapta ABD'de Nisan ayına ilişkin tüketici fiyat endeksi geçtiğimiz Çarşamba günü açıklandı. Veriler ABD'de enflas yonun beklentilerin üzerin de gerçekleştiğini gösterdi. Buna göre ülkede Nisan ayında yıllık enflasyon yüzde 8,3 oldu. Beklenti yüzde 8,1 olarak tahmin edilmişti. Diğer yönden de Çin’ in hâlen uygulamakta olduğu Covid-19 pandemi salgını izolasyon önlemlerinin görünür o ki,küre sel mali piyasalarda türbülans nedeni olarak karşımıza çıktığı izleniyor.Bu yönde değerlen dirmede bulunan iktisatbank.com’a göre; hisse senetleri küresel bazda sert bir düşüş kaydeder ken, risk iştahını göstergesi konumunda ABD’nin teknoloji borsası Nasdaq bu hafta başında %4,3 daha düşerken, tepe seviyesinden %28,3 ; sadece 2022 senesinde ise %26,50 gerilemiş oldu! En büyük 500 şirketin işlem gördüğü ABD’nin S&P500 endeksi, hafta başında 2022 yılının yeni en dip seviyesini gördü: 1939’dan bu yana en kötü başlangıç. ABD 10 yıllık tahvil faizlerinin soluk suz yükselişi, hisse senetleri, kıymetli madenler ve kripto paralar üzerinde baskı kurmaya halen devam ediyor.
* * *
Bu defa Bitcoin 30 bin dolar seviyesinin de altını test ederek bu yılın en düşük seviyesine geriledi. Bu durumu somutlaştırmak gerekirse, 2022 yılın daki değerinin 1/3 ini kaybetti (%33,70 düşüş). Hafta başlarında hafif de olsa tepki alımları ile 31bin seviyesinin üzerine toplarladığı izlenirken; teknik manâda düşüş bitti diyecek kadar elimiz halen güçlü değil.Havanın bozmaya devam etme si durumunda, daha da aşağı da 28,800 seviyesi takip edebileceği de tahminler arasında. Kademeli alım için son etapta düşüşün bittiğinden de emin olmak gerekiyor.Yurtdışında borsalar âdeta çöküş pozisyonuna girerken,kripto paraların da yılın en düşük değerine indiği noktada dolar endeksinin 104 seviyesinin hemen üzerine yükselerek son 20 yılın en zirvesine çıktığı görünüm aşamasında dışarıdaki panik boyutunun kartopu misali büyü me temayülünde olurken; içeride de USD TRY kuru ve 5 yıllık CDS risk primi bir adım daha yukarıya ilerledi. Özellikle de, uzunca bir süredir 14,95 seviyesinin altında işlem gören USDTRY kuru, hafta başında küresel anlamdaki havanın bozulmasının da yardımı ile kamunun öteden beri süregelen desteğinin yeter siz kalmasıyla, psikolo jik 15,00TL. seviyesinin hemen altına kurulan defans hattının da bir anda aşılmasına neden oldu.
* * *
Sonuç olarak; bu nedenledir ki, özellikle Rusya- Ukrayna krizi nedeniyle artma eğiliminde olan enerji maliyetlerinin de etkisiyle Türkiye ekono misinin ihtiyaç duyduğu döviz finansman miktarı nın her geçen gün artma eğiliminde olup kritik önem taşıyor.Bunun yanı sıra yaz mevsimi döne minde turizmle ilgili beklentiler açısından yeterli turizm potansiyelinin oluşmamasına ek olarak döviz kurunun değer kaybetmesine rağmen TÜİK’e göre %70 lere varan yüksek enflasyonun rekabet avantajını silip süpürmesi de sıkıntıları daha da arttırıyor.Türkiye’nin enerji ithalatının neredeyse tamamı ise TCMB’nin rezervlerinden karşılanıyor.Bankanın swap hariç diğer rezervleri ise derinlemesine eksi pozisyonunda. Bu nedenle de USDTRY kurunda riskleri yukarı yönlü de değerlendirmek mümkün.Hal böyle iken yabancı indinde Türkiye’nin 5 yıl vadeli CDS risk primi nin de 679,72 puana yükseldiğini de bu arada ayrıca hatırlatmak gerekiyor.Özetle eğer bahse konu satış baskısı ya da likiditasyon eğilimi durul mazsa, adım adım dünya resesyon(durgun luk) riski ile karşı karşıya kalacak gibi bir görü nüm söz konusu.