Bilindiği gibi önde gelen global ekonomilerden ABD ekonomisi, uzun bir ekonomik büyümenin ardından Kovid-19 salgınının neden olduğu krizle 2020'de derin bir resesyonyaşadı.2019'da yüzde 2,2 büyüyen ABD ekonomisi, salgının etkisiyle 2020'nin ilk çeyreğinde yüzde 5 daralırken,salgının etkilerinin yoğun şekilde hissedildiği 2020'nin ikinci çeyreğinde ise yüzde 31,4 ile tarihi bir daralmaya girdi. Bu arada pandemiyikontrol altına almaya yönelik önlemlerin gevşetilmesi ve ekonomik faaliyetin kademeli bir şekilde normale dönmeye başlamasıyla ülke ekonomisi, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 33,4 ile rekor bir büyüme kaydetti.AA’nın verdiği bu bilgilere göre Ülkede federal hükümetin bütçe açığı da 2020 mali yılında Kovid-19 salgınının etkisiyle toplam 3,1 trilyon dolarlık rekor seviyeye ulaştı. Söz konusu açık, 2019'un aynı döneminde 984 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, 2020 mali yılında bu seviyenin neredeyse 3 katına çıkarken,Hükümetin bütçe açığının 2020 mali yılında rekor seviyeye ulaşmasında, Kovid-19 salgınının yarattığı kriz etkili oldu.Bu dönemde federal hükümetin gelirleri ekonomik faaliyetin aksamasıyla düşüş gösterirken, harcamaları da salgınla mücadele kapsamında hayata geçirilen destek paketleriyle arttı.
* * *
Diğer taraftan ülkedeki şirketlerin iflas etmesine, yatırımların düşmesine ve insan sermayesinin zarar görmesine neden olan salgının, ABD ekonomisinde kalıcı bir hasar bırakıp bırakmayacağı ve ekonomideki toparlanmanın nasıl olacağı ise halen belirsizliğini koruyor.Çok tabii olarak pandemisalgını nedeniyle ABD ekonomisinin en sert darbeyi aldığı alanlardan biri iş gücü piyasası olurken, salgın öncesi, Şubat 2020'de yüzde 3,5 gibi son 50 yılın en düşük seviyesinde olan işsizlik oranı, martta yüzde 4,4'e ve nisanda da yüzde 14,7'ye yükseldi.Kovid-19 salgınıyla mücadele ve salgın nedeniyle zarara uğrayan kişi ve işletmelerin desteklenmesini öngören 2,3 trilyon dolarlık ekonomik teşvik paketi ise 27 Mart'ta onaylanır kenÜlkede 2021 mali yılı için öngörülen 1,4 trilyon dolarlık bütçeye eklenen paket, ABD tarihinin ikinci en büyük destek paketi oldu. Söz konusu paketle gelir kaybı yaşayan Amerikalılar ve küçük işletmelerin yanı sıra pek çok alana destek sağlanması öngörülüyor.
* * *
Hal böyle iken,salgınının neden olduğu kriz,dünya ekonomisini uçurumun eşiğine getirirken,salgının ortaya çıktığı Çin'in,küresel ekonomideki payını artırarak yükselişine ivme kazandırması ve Türkiye'nin, ihracatını daha da artırma potansiyeli ile dikkat çektiği görüldü. Birçok ülkede fabrikalarda üretim durma noktasına gelirken, bazı perakende şirketleri mağazalarını kapatmak durumunda kaldı. Dünya genelinde birkaç hafta içinde yaklaşık 500 milyonluk istihdam kaybı yaşandı. Öte yandan gelişmiş ekonomi lerdenJaponya ekonomisi 2020'de sokağa çıkma kısıtlamalarının imalat sektörünü vurması ve tüketim harcamalarının düşmesiyle ekonomi küçülmeye başladığı bir dönem sonrası yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 5 büyüyerek resesyondan çıktı.Dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi olan Japonya'da toparlamanın etkileri görülse de kimi analistler ülke ekonomisindeki büyümenin ılımlı bir görünüme sahip olacağını düşünüyor.
* * *
Sonuç olarak,pandemi salgınının global anlamdaki etkileri ne bakılırsa, Çin pandemiden en fazla etkilenen ülke olması na rağmen küresel ekonomilerdeki payını arttırarak büyüme de ivme yaratan ilk ülke olarak dikkat çekti.Bu arada salgın yönünden önlemede zorluk yaşayan ülkelerdeki ortaya çıkan belirsizlikler sebebi ile küresel anlamdaki işsiz kalan ların sayısında ciddi artışların meydana geldiği görüldü. Mamafih 1929 Büyük buhrandan bu yana Covid-19 küresel ekonomiyi tarihin en kötü krizlerinden birine soktu ve henüz düzelme yoluna girip girmediği de henüz belli değil.Koronavirüs aşılarında sağlanan gelişmeler ekonomik görünümü biraz canlandırsa da uzmanlar aşı dağıtımının gelişmekte olan ülkelerde adil olmaması ve yavaş olması halinde küresel ekonominin pandemi öncesi seviyelere dönüşünün uzun zaman alacağını düşünülürken,gelişmiş ülkelerde de virüsün yayılma hızını düşürmek için yürürlüğe sokulan yeni yasakların da ekonomik düzelmeyi geciktirmesi bekleniyor.