Soğuk savaş döneminden sonra küreselleşmenin hız kazanma sıyla, uluslararası politikadaki aktörlerden biri olarak görülmeye başlanan uluslararası terör örgütleri, son dönemde insanlığın en büyük tehditlerinden biri olmaya başlamıştır. Günümüzde yaşa nan ve birçok masum sivil insanın hayatını kaybettiği terör olay ları uluslararası toplumun öncelikli konusu olmuştur.Bu anlamda
uluslararası terörizm, belirli siyasal, sosyal ve ekonomik çıkarlar sağlamak içininsan hayatlarını, iç sosyal dinamikleri, uluslararası barış ve güvenlik ortamını,devletlerin barışçıl ilişkilerini, iç işleri ni, anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümünü,iç hukuku ve ulus lararası hukuku hedef almaktadır.Mamafih Devletlerin ikili ve karşılıklı ilişkilerinde olumsuz etki yaratarak ve çözümlenmesi yıllar süren anlaşmazlıklar doğurmaktadır. Devletlerin diplomatik ilişkilerini ve temsilcilerini hedef seçerek ilişkilerin gelişimini ve devletlerin birbiriyle iletişimini de tehdit etmektedir.Uluslararası ilişkilerde, tüm aktörlerin ortak bir tanımda anlaşmasının bu ka dargüç olduğu uluslararası terörizmde, küresel işbirliğini sağla mak ne derecede mümkünolabilir? Bu sadece bir “ütopya” olarak insanlığın ortak bir hayali olarak mı kalacaktır?Bu soruların ceva bını bulmak gerçekten çok zor gözükmektedir. Ütopyalar, toplum larüzerine tasarlanan ve gerçekte olmayan idealler üzerine kurulu durumlardır. Kelimeanlam temeli de Yunancadan gelmektedir:
* * *
T.C. İçişleri Bakanlığı Araştırma ve Etütler Merkezi (2015) küresel ve bölgesel örgütlerin terörizmle mücadele stratejileri olarak 5D olarak da adlandırılan hususları:
“1) terörist grupların terörizmi taktik olarak kullanmaktan vazgeçirilmesi,
2) teröristlerin eylem yaparken kullandıkları araçları temin etmesinin önüne geçilmesi,
3) devletlerin terörizmi desteklemekten vazgeçirilmesi,
4) devletlerin terörizmle mücadelede kapasitelerinin arttırılması, 5) terörizmle mücadelede insan haklarının savunulması” olarak saymaktadır. Uluslararası ortamda terörizmle mücadele ile ilgili yapılan araştırmalar, bu konudaki güçlükleri ortaya koymaktadır. Güçlükler kapsamında, dikkat çekilen ortak noktalar olarak şun lar sıralanabilir:
1) küresel sistemde batının işaret ettiği modern demokratik ve hukuk devletlerinin oluşturulması,
2) liberal ve piyasa ekonomisine entegrasyon,
3) güvenlik tedbirlerinin artırılması,
4) finans hareketlerinin kontrol altına alınması,
5) kara para ve uyuşturucu ile mücadele,
6) göç hareketlerinin kontrolü,
7) eğitim programlarının oluşturulması,
8) medyanın yönlendirilmesi.Ancak ne var ki uluslararası terörle ilgil belirlenen hedefler doğru olmakla birlikte her nedense Glo bal anlamdaki işbirliğini gerektiği gibi gerçekleştirmenin zorlu ğu sebebiyle arzu edilen noktaya istenildiği gibi ulaşılamadığı gi bi küresel düzeydeki destekçileri de olayı büsbütün güçleştirmek tedir.
* * *
Dünyadaki geçmiş dönemin tarihine bakıldığında; I. Dünya Sava şından sonra ABD Başkanı Willson’un ortaya koyduğu prensipler ışığındaki “idealist” anlayış birçok devlet adamı ve akademisyen için “ütopya” olarak görülmüş, yeterince işbirliği ve ortak anlayı şın sağlanamaması II. Dünya Savaşının çıkmasına yol açmıştı. Tarih aynen tekerrür etmese de, insanlık için ders çıkarmak hiç de zor olmasa gerek.Görünür o ki son uluslararası terörizmle ilgili son gelişmelere bir göz attığımızda; Ortadoğu coğrafyası dahilin de Irak ve Suriye gibi bölünme noktasına kadar sürüklenen ülke lerin karşı karşıya bulundukları beka tehditleri değerlendirildiğin de büyük güçlerin bölgeyi yeniden şekillendirmeyi amaçlayan po litikaları, Ortadoğu’daki demokrasi sorununun bölgeyi dış güçle rin müdahalesine açık hale getirmesi, Birleşmiş Milletler kararla rının yarattığı problemler,El-Kaide, PKK, Hizbullah ve Hamas gibi terörist grupların varlığı,bağımsız bir devlet gibi davranan Ku zey Irak Bölgesel Yönetimi gibi fiili devletler, radikalizmi besle yen unsurların güçlenerek devam etmesi ve etnisite-din-mezhep gibi kimliklerin yarattığı ulus aşırı etki gibi sebepler bölgenin kar maşık yapısını daha da içinden çıkılmaz hale getirmiştir.
* * *
Sonuç olarak,Uluslararası terörizmin geldiği noktada en fazla dik katten kaçan olay ki; finans kaynağına eskiye oranla çok daha ko lay ulaşabilmeleri de göze çarpan özelliklerindendir. Bu finansal kaynak sayesinde kitle imha silahlarına dahi ulaşabilecek güce erişmiş durumdadırlar. Bu nesildeki teröristler küresel düzlemde hareket etmektedirler.Bunlara göre her türlü silahı kullanmak meş ru durumdadır. Hedef konusunda ayrım yapmadıkları kendi dava larına inanlar bile eylemlerde öldürülebilmektedir.Gerçekte Orta doğu özelinde bu dalgadan etkilenen örgütlerin temel hedefleri ABD ve Batıyı çökertmek üzerine kuruludur. Bunun içinde kitle sel imha silahları dâhil bütün silahları kullanmakta meşru bir yol dur. Bugün bu özellikleri bölgede IŞİD ve PKK/PYD terör örgüt lerinde çok net görebilmekteyiz.Ortadoğu coğrafyasında puzzle nin parçalarını birleştirdiğimizde; Ortadoğu ülkelerinin, hem dün ya ortalamasının hem de gelişmiş ülke ortalamasının daha üstün de yaklaşık yüzde 1,7’lik nüfus artış hızı, kişi başına serma ye bi rikim hızını yavaşlatarak ekonomik kalkınmanın önünde bir engel teşkil etmektedir.Yüksek nüfus artış hızı kişi başına ulusal geli rin yeterli bir hızda yükseltilmesini zorlaştırmaktadır. Ayrıca, böl genin hızla artan nüfusu ve artan nüfus karşısında yoğunlaşan iş sizlik, genç ve işsiz nüfus arasında tepkiye neden olmaktadır. Bu tepki ise söz konusu gençleri, terörist, radikal ve sistem karşıtı gruplara yöneltmektedir.Özetle ABD’nin öteden beri sözü edilen Büyük Ortadoğu Projesinin (BOP) Büyük İsrail Devleti’ne zemin oluşturmak üzere suradaki ülkeleri de zamana bağlı dahil etmesi ve gerektiğinde terörizmi kullnması hiçbir şekilde tesadüf değil dir.Bugün gelinen noktada bölgede başta ABD olmak üzere batılı devletler, İran, Çin ve Rusya terör örgütleri üzerinden son günle rin popüler tabiri ile bir vekâlet savaşı vermektedir.Özellikle Suri ye iç savaşında bu durum apaçık ortaya çıkmaktadır. Suriye’ de yaşananlar ciddi bir insanlık dra mına ve mülteci krizi gerçeği ne yol açmış bu durumdan her koşu lda en fazla etkilenen ülke Türki ye olmuştur.Onun içindir ki vizyon önemli bir kavram olup;”Viz yon görülemez olan şeyleri görebilme sanatıdır.” Jonathan Swift