Zonguldak'ta bir özel maden ocağında elektrik akımına kapılması sonucu hayatını kaybeden Soner Korkut'un ölümü, ocakta ciddi elektrik güvenliği ihlallerini ortaya çıkardı.
Yapılan incelemelerde, maden ocağı içindeki su çukurlarının dalgıç pompalarla tahliye edildiği ancak çalışmayan bir dalgıç pompa yanında, 30 santim derinliğindeki su çukurunda Korkut'un bulunduğu belirlendi. Elektrik panolarının "alev sızdırmaz" özellikte olmadığı, topraklama kablosunun kesilerek bağlandığı ve kaçak akım rölesi bulunmadığı tespit edildi.
Elektrik mühendisi bilirkişi tarafından yapılan incelemede, su havuzlarına giden elektrik kablolarının düzensiz şekilde duvara takıldığı ve bazı yerlerde ezilmiş olduğu ancak iletken kısmının açılmadığı belirtildi.
İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının daha önceki önerilerine rağmen, ocaktaki tüm elektrik panoları, kabloları ve elektrikli ekipmanların "ateş geçirmez" ve "ATEX belgeli" olması gerektiği, ancak işverenin bu öneriyi dikkate almadığı ve işverenin öneri defterini imzaladığı belirtildi.
Emekli Maden Mühendisi ve İş Sağlığı Güvenliği Uzmanı Çağlar Öztürk, kaçak akım rölesinin ve topraklamanın olmamasının kazanın temel nedenleri arasında olduğunu vurguladı. Öztürk, ayrıca elektrikçilerin işlem yaparken kaçak akım rölesi, topraklama ve yalıtkan ekipmanlar kullanması gerektiğini belirtti.
KAÇAK AKIM RÖLESİ OLSAYDI HAYATTA OLACAKTI!
Öztürk, “Elektrik panolarında kaçak akım rölesi olmak zorundadır. Takılı olmak zorundadır. Bu kanun, zorunluluktur. Kaçak akım rölesi devrede herhangi bir kaçak olduğunda ya da devreyi tamamlayamadığında kaçak akım rölesi hattı yani elektriği keserek devredeki elektriği yok sayar. Bu şekilde elektrik hatta gitmez ve elektrik temasında insanı elektrik çarpmamış olur. Ama burada sadece önlem bu değil, 3 önemden bahsediyoruz. 1. Topraklama, 2 kaçak akım rölesi, 3 yalıtkan paspaslar kullanılmak zorundadır. Bir de elektrikçiler, elektrik işlerini yaparken elektriği kesmek zorundalar. Kazanın oluş nedenlerinden bir tanesi de bu. Ayrıca elektrikçiler yalıtkan tabanlı ayakkabı giyecekler ve yalıtkan eldiven kullanacaklar işlem yaparken. Muhtemelen çalışan arkadaşımız elektriği kesmemiş, ikincisi bu kişisel koruyucularını kullanmamış. Asıl temel nedene gelince kaçak akım rölesi takılı değilmiş ve topraklaması yokmuş. Bu dört neden bir araya gelince kaza kaçınılmaz oluyor. 700-800 liradan 1500’e kadar çıkabiliyor. 220 voltluklar vardır, 380 voltluklar vardır. Biz ona zaten yaşam rölesi diyoruz. Bununla ilgili ülkemizde çok kaza meydana gelmiştir. Daha sonra yönetmeliğe konmuştur. Her panoda kaçak akım rölesi takılı olmak zorundadır.” dedi.
İŞ YERLERİNE ELEKTRİK MÜHENDİSİ YA DA TEKNİSYENİ ZORUNLU OLMALI
Belgeli her elektrikçinin bu durumu bilmesi gerektiğini ifade eden Öztürk, “Bir elektrikçi eğer panoda kaçak akım rolesi yoksa ve topraklaması yoksa ki yapmakta onun görevi bu da başka bir konu, kesinlikle bunu işverene bildirmeli. Bu materyalleri almalı ve eksikleri tamamlamalı. Elektrikçinin görevi bu. Ama eğer bildirim işverene yapılmışsa ve tamamlanmamışsa işverenin yükümlülüğünden bahsedebiliriz. İşverenin ve çalışanın yükümlülükleri ayrı ayrıdır. Burada parayı harcayan ve malzemeyi alacak olan işverendir ancak orada bu bildirimin yapılması lazım. Bir de bu panoyu kim yaptı, sağlıklı mı, bunları da iyi düşünmek lazım. Bu hizmetleri teknik elemanlardan almanın faydası var. Bu tür işletmelerde maden mühendisleri olduğu gibi bir elektrik mühendisi ya da teknikeri de olmalı.” şeklinde konuştu.
TUTUKLANDI
Soner Korkut'un ölümüyle ilgili başlatılan soruşturma kapsamında maden ocağının sahibi ve İşletme Müdürü ifadeye çağrıldı. İSG uzmanları adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, İşletme Müdürü Yusuf Çavdar ise tutuklanarak cezaevine gönderildi. Bu gelişmeler, iş güvenliği ihlallerinin ciddiyetini bir kez daha gözler önüne serdi.