Günümüz şartlarında tablodaki mevcut görünüme bakılırsa Türkiye’nin iktisadi yapısıyla ilgili gerçekten tarihi sayılabilecek bir dönemden geçiyoruz.Bu yönde geçtiğimiz hafta sonuna doğru yapılan son işlemle 1 Dolar=10,00TL.lik psikolojik sınırı aşmış oldu.Bu aradagram altın fiyatları da 600 lirayı geçti. Bir diğer gelişme ise geçen hafta yaşanan eylülde 1.6 milyar dolar cari fazla verilmesiydi. Tüm bunların ışığında yarınki gün itibarıyla yani 18 Kasım günü Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplanarak faiz kararı konusundaki tutumunu netleştirmiş olacak.Faiz kararı öncesinde tamamlanan piyasa anketleri PPK’da 100-150 baz puanlık indirimin olacağı beklentilerinin ağırlıklı olabileceğini gösteriyor. Bu arada gerçekleştirilen piyasa anketleri ise bir dolar 10,00TL. sınırını aşma dan tamamlanmış olması dikkate alındığında;dolardaki bu seviye Merkez Bankası’nın PPK’daki tavrında bir değişiklik yaratacak mı? sorusunu beraberinde getir diğinden ekonomistler fikir ayrılığına düşmüş;bazı analistler faiz indiriminin pas geçeceğini belirtirken bazı uzmanlar ise cari fazla verildiği için politika faizinde indirimin devam edeceğini savunmuş lardı.
* * *
Öte yandan yarın gerçekleştirilecek TCMB-PPK Toplantı sı öncesinde Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın da önemli bir açıklaması geldi. Bakan Elvan, Plan Bütçe Komisyonu’nda milletvekillerinin sorularını yanıtlarken;“Öncelikle şunu ifade edeyim, Merkez Bankası’nın temel görevi fiyat istikrarını sağlamaktır.Cari açıkta yapısal problemimiz var. Yapısal cari açığın azaltılması noktasındaki görev hükümetin görevidir, yapısal cari açığın azaltılması konusundaki görev hükümete aittir. Dolayısıyla para politikasında uygulanacak araçlar bellidir. Bu araçları da Merkez Bankası uygular. Buna açıklık getirmek istedim.”açıklamasının hemen sonrasında piyasa uzmanlarınca Elvan’ın Merkez Bankası PPK’sından önce bir mesaj mı vermek istediği sorularına yolaçarken;açıklama sonrası bilahare bu durumda 1 doların 10 lirayı aşması sonrasında bazı analistler pas geçme ihtimalinin oluştuğuna dikkat çekiyor. Merkez Bankası pas geçerse TL’de bir değer kazanımı beklenmese de değer kaybı da oluşmayacağı görüşü öne çıkıyor.
* * *
Bu anlamda TCMB_PPK’nun yarın yapabileceği faiz indi rimi ile ilgili bu indirimlerin devamını savunan analistler ise Merkez Bankası’nın kuru ve TL’deki değer kaybını önemsemediğini bunu da son Enflasyon Raporu’nda cari dengeye işaret ederek Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun ifade ettiğini belirtiyor. Çok tabii olarak bu arada Enflasyon Raporu sunumunda cari fazla verilmesi gerektiğini, bunun uzun süreli fiyat istikrarı sonucunu doğuracağını ve Merkez Bankası’nın da bu konuda elinden geleni yapacağını vurgularken, uygulamada söz konusu edilen cari fazlanın fiyat istikrarını sağlamada başarı şansı nın içini doldurabilecek temel argümanlardan hiç bahsedil miyor.
* * *
Sonuç olarak, ekonomistlere göre eylülde de cari fazla verildiği gerçeği ışığında PPK’da 100-150 baz puan indirim olacağını hatta aralık ayında da politika faizinde indirimin daha mütevazi olsa da süreceğini dile getirmeleri yanında;Reuters’in anketine göre enflasyondaki yükselişe ve TL’deki sert değer kaybına rağmen gevşeme döngüsüne PPK toplantısında da devam etmesi ve politika faizini 100 baz puan indirerek yüzde 15 olarak belirlemesi bekleniyor. Reuters anketine katılan 14 kurumun tahminleri haftalık repo faizinin sabit bırakılması ile 150 baz puan indirilmesi arasında yer alırken, medyan yüzde 15 olarak şekillenmiş durumda.Bu yönde değerlendirmede bulunan TOBB ETÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özatay: Merkez Bankası’nınPPK’da ne yapacağı sorusu dünyanın en zor sorusu. Bunu cevaplamak için Merkez Bankası’nın amacını bilmek gerekiyor, bilmiyoruz. Bir yandan para politikam sıkı diyor, fiyat istikrarı önemli diyor öbür yandan buna rağmen enflasyon yükseliyorken sürekli faiz indirdi. Döviz kurunun artmasına göz yumdu. Bir yandan cari işlemler dengesine vurgu yapıyor. Öte yandan Bakan Elvan merkez bankası kuru yükseltiyor ki ihracat da artsın yorumları yanlış, diyor. Enflasyon yükseliyorken, 2-3 ay önce kur 9’a yaklaşacağını tahmin edebilir miydik, 8.80 bize fazla geliyordu. Faiz indirimi yapıldı. Ardından 9.5 TL çok yüksekti geçen ay yine indirim geldi. Şimdi 10 TL, 9’dan büyük psikolojik bir etkisi var ama davranışsal iktisat çalışanlar da vurguluyor bir şeye alışıyorsunuz artık. Ne yapacağını söylemek çok zor, amacını bilmiyoruz. Fiyat istikrarı diyor ama niye göz yumdu doların 10’a gelmesine.”vurgu yapması bir kısım belirsizlikler sebebiyle bu kabil arkası gelmeyen faiz indirimlerinin olabilecek risklerine de işaret ediyor.