En son Reuters anketine göre bu yılın üçüncü çeyreğinde yıllık bazda büyüme beklenirken, yıl sonuna ilişkin beklentiler de pozitife dönmüş durumda. Reuters'ın 17 kurumun katılımı ile yaptığı ankete göre, üçüncü çeyrek GSYH tahminleri %0.2 daralma ile %1.6 büyüme bandında yer alıyor. Yılın tamamında %0.5 büyüme beklenirken, tahmin aralığı %0.9 daralma ile %0.8 büyüme bandında bulunuyor.Tacirler Yatırım Başekonomisti Özlem Bayraktar Gökşen, diğer çeyreklerle karşılaştırıldığında özel tüketimde bir miktar daha iyi bir performans görüleceğini, stoklar tarafının da destekleyici olacağını belirtirken; yıllık olumlu baz etkisinin ise en önemli faktör olduğunu söylerken; Gökşen;“Diğer taraftan aslında geçtiğimiz çeyreklerde rekor seviyede büyümeye katkı sağlayan ihracatın katkısının ciddi anlamda azaldığını görebiliriz. Kredi büyümesi beklenilenin üzerinde arttı ve güven endekslerindeki düzelme ılımlı topar lanmaya işaret etti. Bu gibi faktörlerle birlikte üçüncü çeyrek ve yıl sonu için büyüme beklentileri de pozitife döndü.”değerlendir mesi yanısıra;” yılın son çeyreğinde olumlu baz etkisinin çok daha güçlü olması sebebiyle daha güçlü bir pozitif büyüme beklediklerini söyleyerek, “Dördüncü çeyrekte yaklaşık %5 gibi bir büyüme tahmin ediyoruz. Yıl sonu içinse tahminimiz %0.5 ancak biraz daha yüksek gelebilir”değerlendirmesi de kayda geçi yor.
* * *
Halbuki daha önceki durumda Reuters’in 9-17 Ekim tarihleri arasında tahminleri topladığı ve 53 kurumun katılımı ile gerçekleştirdiği ankette 2019 yılı için bir önceki anketteki %1.5 daralma beklentisi %0.3 daralmaya revize edilmişti. Türkiye ekonomisi en son 2009 yılında %4.7 ile daralma kaydetmişti.Bu defa ise Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) büyüme hedefi 2019 için %0.5, 2020 ve 2021’de %5 öngörüldü.Türkiye ekonomisi, 2017’de iç talep ağırlıklı %7.4 büyümüştü. Bu dönemde aşırı ısınma tartışılırken ekonomi 2018’in ilk çeyreğine %7.2 seviyesinde yüksek bir büyüme ile başladı.İkinci çeyrekte büyüme %5.3’e, üçüncü çeyrekte %1.6’ya yavaşladıktan sonra son çeyrekte ise %3 daralma yaşandı. Bu yılın ilk çeyreğinde ise TL’deki sert değer kaybı ve finansal koşullardaki sıkılaşmanın etkisiyle geçen yılın aynı dönemine göre ekonomi %2.6 küçüldü. Türkiye ekonomisi %5’in üzerinde büyüme potansiyeline sahip ancak ABD ile ilişkiler ve jeopolitik gelişmelerin yanı sıra ticaret savaşları nedeniyle küresel büyüme endişeleri ve yerli yatırım cının yüksek döviz talebi TL’de değer kaybına, makro verilerde de bozulmaya neden olmasıyla baskı altında. TÜİK 2019 üçüncü çeyrek GSYH verilerini bugün saat 10.00’da açıklayacak.
* * *
Öte yandan Türkiye’nin büyüme beklentisi hakkında değerlendir mede bulunan Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye'nin gelecek yıl daha fazla istikrar kazanabileceği ne dikkati çekerken ekonomide toparlanmanın devam etmesinin, enflasyonun düşmesinin ve cari açığın kontrol altında kalmasının beklendiğini belirtirken,Türkiye'nin gelecek yıl daha fazla istikrar kazanabileceğine dikkati çekerken ekonomide toparlanmanın devam etmesinin, enflasyonun düşmesinin ve cari açığın kontrol altında kalmasının beklendiğini açıklaması iyimser işaretler ola rak algılanması yanı sıra Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in, Türkiye’de büyüme ivmesinin beklenenden daha hızlı şekilde gerçekleştiğini bildirirken Türkiye'nin 2019 için büyüme tahminini yüzde eksi 2'den yüzde 0,2'ye yükseltmesi de bu beklentileri teyid eder nitelikte görünüyorsa da bunun için biraz daha beklemek gerekiyor. Moody's'in "Küresel Makro Ekonomik Görünüm 2020-2021" raporunda, küresel ekonomik büyümenin gelecek iki yıl boyunca zayıf seyretmesinin öngörül düğü, ancak küresel ekonominin 2020 ve 2021 yıllarında resesyo na girmesinin beklenmediği kaydediliyor.
* * *
Sonuç olarak, Moody's raporunda, ABD ve Çin ekonomilerinde 2020 yılında büyüme hızının azalmasının beklendiği, G-20 ekono milerinde ise büyümenin 2021 yılında yüzde 2,8'e yükselmesinin öngörüldüğüne dikkat çekilen Raporda, Avro Bölgesi'nin 2020'de yüzde 1,2, 2021'de ise yüzde 1,4 büyümesinin beklendiği belirti lirken, gelişmekte olan ekonomilerin 2020-2021 yıllarında denge lenmesinin beklendiği vurgulanırken; Moody's, gelişmekte olan ekonomilerin 2020 yılında yüzde 4,6, 2021 yılında ise yüzde 4,8 büyümesinin beklendiğinin de altını çizmesi de iyi bir gelişme. Moody’s’in raporunda ayrıca Türkiye ekonomisinin büyüme beklentisinin yukarı yönlü revize edilerek 2019 için yüzde eksi 2'den yüzde 0,2'ye, 2020 için de yüzde 2'den yüzde 3'e yükseltil diği ve 2021'de ise yüzde 3 büyüme öngörüldüğü bildirilerek, Raporda, yukarı yönlü revizeye gerekçesine ilişkin, "Türkiye'de büyüme ivmesi önceden beklenenden daha hızlı şekilde gerçekle şiyor. Türkiye'de büyüme ivmesinin iyileşmesinde büyüme dostu mali politikalar etkili oldu." ifadelerine yer verilmesi de 2020 yılı içinde muhtemel toparlanmaya yön tuttuğu şeklinde algılanıyor.
