Sulak bölge tiplerinden biri olan turbalık alanlar dünyada, en fazla organik karbon tutan ekosistemleri olma özelliğini taşıyor. Turbalık alanlar, dünyadaki toplam organik karbonun ise yüzde 30'unu da bünyesinde barındırabiliyor. Turbalık alanlar böylece yoğun miktarda karbon depolayarak bunu uzun yıllar boyunca atmosfere salmadan saklayabiliyor.
Ekosistem için hayati önem taşıyan turbalık alanlar, Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) tarafından korunan bölge ilan edilerek koruma altına alındı. Bu alanlardan biri olan Yeniçağa Gölü, Işıklı-Gökgöl, Karakuyu Sazlıkları, Gölhisar Gölü ve İron Sazlıkları “Ulusal Öneme Haiz Sulak Alan” olarak tescil edildi. Bunun yanı sıra turbalık barındıran Gölbaşı Gölleri “Tabiat Parkı” statüsünde yer alırken Yayla Gölü ise doğal sit statüsünde koruma altına alındı.
İHA muhabirinin Tarım ve Orman Bakanlığı kaynaklarından edindiği bilgilere göre, 2008 ile 2020 yılları arasında yürütülen canlı turba alanlar ‘İklim Değişikliği ve Sulak Alanlar Projesi’ kapsamında yapılan çalışmalar sonucu 3 bin hektar olarak hesaplandı. Yine aynı proje kapsamında ortalama derinliği 1 metre, ortalama organik madde miktarı ise yüzde 60 olarak hesaplandı.
Bu çerçevede turbalık alanların korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlamakla birlikte uluslararası sözleşmelerde yer alan emisyon yükümlülüklerine katkı sağlamak maksadı ile turbalık alanların bozulmaması için Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2023 yılından itibaren ek önlemler alınmaya başlandı.
Bu alanlardan bir olan ve Bolu’da yer alan Yeniçağa Gölü’nün zaman içinde özelliğini kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu göz önüne alınarak “Sulak Alan Yönetim Planı” 2023 yılında revize edildi. Yeniçağa Gölü alanında yaşayan türlerin popülasyonlarının korunması, turbalık alanın rehabilitasyonunun sağlanması ve uluslararası taahhütlerin yerine getirilmesi amacıyla hazırlanan sulak alan yönetim planı kapsamında bazı önlemler hayata geçirildi.
Yeniçağa Gölü’nde turba çıkarımı yapılmıyor.
Bu çerçevede Yeniçağa Gölü’nde mevcut izin verilenler dışında yeni turba çıkarımı yasaklanmasına, mevcut izinlerin de süresinin dolmasını müteakip izin belgelerinin yenilenmemesine “Ulusal Sulak Alan Komisyonu” tarafından karar verildi. Böylelikle 2024 yılı itibariyle Yeniçağa Gölü’nde turba çıkarımı yapılmıyor.
“Turba Çıkarımı Planı” olmadan turba çıkarılmasına izin verilmeyecek.
Tarım ve Orman Bakanlığı, turbalık alanların korunması ve turba çıkarımı yapılan yerlerde daha sıkı tedbirlerin alınması maksadı ile 2024 yılında “Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği”nde değişiklik yapılmasına dair çalışmalara başlattı.
Bu değişiklik ile yönetmeliğe “Turba Çıkarım Planı” eklenmesi planlıyor. Bu sayede turba çıkarımı faaliyetleri bu planlar kapsamında yapılacak. Turba çıkarımı planları içerisinde turbanın nasıl çıkarılacağı ile birlikte çıkarma işleminden sonra alanın rehabilitasyonu ile ilgili yapılması gerekli işlemler de tanımlanacak. 2024 yılında tamamlanması planlanan mevzuat değişikliği neticesinde “Turba Çıkarımı Planı” olmadan turba çıkarılmasına izin verilmeyecek.
