Arka arkaya yaşanan Covid-19 Pandemi salgını ve sonrasındaki Rusya-Ukrayna savaşı ile küresel dur gunluğun geldiği noktada TÜRK-İŞ Araştırma Grubu tarafından açıklanan Eylül/2022 Ayına ait Açlık ve Yoksulluk Sınırı açıklamasında;”TL değer kaybediyor, fiyatlar doludizgin artıyor, alım gücü hızla düşüyor. Sabit gelirliler dengeli, yeterli ve sağlıklı beslenebilmekten bile yoksunluk duyuyorlar. Talepten maliyete ve beklentilere kadar enflasyonun her türlüsü tüm varlık, mal ve hizmet fiyatlarını bozarken, bu geçici yoksunluk ön görülebilir gelecekte kalıcı yoksulluk haline dönüşme tehlikesi barındırıyor” şeklin de vurgu yapılırken; Eylül/2022 Ayı itibarıyla Açlık ve Yoksul luk Sınırı 7.245,-TL.olarak hesaplanırken; bu artışın asgari ücretin 1.745,-TL olduğuna yer veril di.Diğer taraftan dört kişilik ailenin yapması gereken toplam harcama Yoksullu Sınırı 23,600,-TL şeklinde saptandı.
* * *
Bu arada mutfak masrafı ise aylül ayı itibarıyla aylık %5,15 artarken,on iki aylık %130,01 oranında artış ol duğu kayda geçerken; bekar bir çalışanın aylık yaşa ma maliyeti 9.470,-TL.oldu.TÜRK-İŞ tarafından ayrı ca yer verilen açıklamaya göre”Yaz henüz biterken gıda fiyatlarındaki bu şiddetli artışın en temel sebebi Türk Lirasındaki özellikle son bir yılda oluşan yüksek değer kaybıdır. Üretimden tedariğe girdilerde ithal bağımlılığı yüksek hâle gelmiş olan Türkiye ekonomisi, dünyada enflasyonun yükselmeye başlaması ve başta FED olmak üzere hem gelişmiş hem gelişmekte olan ülkelerin peşi sıra faiz artırımları yoluyla parasal sıkılaşmaya gitmeleri karşısında geleneksel iktisadi öğretiden farklı bir yol izliyor. Bu tavır, yüksek enflasyonist ortamın oluşmasının en önemli nedeni oldu. 2021 Eylül ayından başlayarak bu aya kadar politika faizini %19’dan %12’ye çeken ekonomi yönetiminin hedefinin üretimi arttırmak, özellikle ihracat yolu ile cari açığı düşürmek, büyümeyi yüksek bir seviyede sürdürmek olduğu belirtilmişti.” İfadesinin dikkat çek tiği görülüyor.
* * *
TÜRK-İŞ Eylül/2022 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı açıklamasının detayında;”Ekonomi 2022’nin 2. çeyreğinde %7,6 büyüdü ama işgücü ödemelerinin milli gelirdeki payı yılın aynı döneminde 2021’e kıyasla artmak bir yana %7,2 azaldı. Vatandaşın devlete olan borcuna %30 gecikme faizi uygulanırken, vatandaşın devletten alacağına uygulanan faiz %9’dakaldı.”vurgusu yapılırken;üm bu olumsuz sonuçların maaşlı, ücretli, yevmiyelilere yansıması ücretlere zam yapılarak bertaraf edilmeye çalışılıyor. Lakin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın beklentileriçıpalayamadığı bir ortamda enflasyon beklentisi gerçekleşen enflasyonla şekilleniyor. Bu da kendi kendini besleyen bir enflasyonist atmosfer yaratıyor. Sonuç olarak Ankara’da asgari ücret alan bekâr bir çalışanın, aylık yaşama maliyetini karşılayabilmesi için 3970 TL daha bulması gerekiyor.”talebinin de öne çıktığı izlendi.
* * *
Sonuç olarak,TÜRK-İŞ Araştırmasının Eylül/2022 Ayı sonuçlarına göre;
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 7.245,18 TL’ye,
-Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 23.599,93 TL’ye,
-Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 9.469,35 TL’ye yükseldi. Hal böyle iken,” Yüksek kiralara mahkûm olanlar ise gıda, giyim gibi giderlerinde kısabildiği sınıra kadar kadar tüketimlerini kısmaya çabalıyor. Özellikle market markalı (private label) ürünlerin satıldığı indirim market zincirlerinin perakende sektöründeki payının %79’a çıkmış olması ve bazı giyim perakendecilerinin 2. el kıyafet satışlarına başlamış olmaları da başta dar gelirliler yönünden hayatı idame ettirebilmenin zorluğunu kanıtlar nitelikte” ifadesine yerverildiği izleniyor.Özetledöviz kurundaki süreğen dalgalanmalar yanında küresel bazdaki değişimlerin süreğenleştiği bir noktada bu fi yat artışlarının akaryakıta zaman zaman yapılan zamlarla desteklendiğinden önümüzdeki aylar itibarıyla tüm tüketim kalemlerindeki fiyat artışlarının devam etmesi kaçınılmaz görünüyor.
KAYNAK:Eylül/2022 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı (TÜRK-İŞ)