Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu tarafından an son açıklanan Kasım/2020 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı detayı nabakıldığında”tüm dünyada yaşanan Koronavirüs (Covid-19) salgınının etkisi ekonomik ve sosyal alanda devam etmekte olduğuna değinilerek;Özellikle dar ve sabit gelirli kesimlerin geçim şartları gün geçtikçe ağırlaşmaktadır. Çalışanların salgın döneminde karşı karşıya kaldığı düşük gelir, işsizlik, artan enflasyon günlük yaşantıda sıkıntıları artırmaktadır. Yeni normalleşme sonrası yaygınlaşmaya başlayan salgın hastalığa karşı alınan tedbirler, çalışma ve yaşama şartlarında beklenen iyileşmeyi ötelemiştir. Hane gelirlerinde gerileme ve daha fazla borçlanma yaşanmaktadır. Dört kişilik ailenin açlık sınırı asgari ücretin üstünde olmaya devam etmektedir. Ücretli çalışanlar ve emeklilerinin daha fazla fedakârlık yapacak gücü kalmamıştır.” Değer lendirmesine yer verilirken,”TÜRK-İŞ (Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu)”çalışanların geçim şartlarını otuz üç yıldan bu yana* aralıksız olarak her ay düzenli olarak yapıp yayımladığı“açlık ve yoksulluk sınırı” araştırması sonuçlarıyla ortaya koymaktadır.” Açıklaması yapılıyor.
* * *
Buna göre; TÜRK-İŞ’in Kasım/2020 Ayı Açlık ve Yoksul luk Sınırı Araştırmasında;
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.516,67 TL,
- Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 8.197,62 TL,
-Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.073,63 TL oldu.
Diğer taraftan Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcaması (mutfak masrafı) bir yıl öncesine göre 414 TL, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcama ise 1.348 TL artmıştır. Ücret gelirlerinin düşük ve yetersiz olduğu dikkate alındığında, gerçekleşen ya da hedeflenen enflasyonu çıkış noktası yaparak ücretleri artırmak yerine, insana yakışır geçim düzeyini sağlayacak bir gelirin çıkış noktası yapılması daha doğru bir yaklaşım olacaktır. Kaldı ki, özellikle pandemi döneminde değişen hanehalkı tüketimi nedeniyle, mevcut enflasyon hesaplamasının da tartışmalı olduğu da dikkate alındığı belirtilerek;TÜRK-İŞ ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksinde son on iki aylık değişim aşağıdaki şekilde yer almaktadır. Gıda
Fiyatlarında geçen yılın sonunda başlayan artış eğilimi ilerleyen aylarda yükselerek devam etmiş ve yüzde 20 bandına ulaştığına işaret edilmiştir.
* * *
Sonuç olarak,TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim 2020 Kasım ayı itibariyle;
-Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 1,39 oranında artış gösterdi.
-Yılın ilk on bir ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 16,37 oranında oldu.
-Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 19,68’dir.
-Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 15,47 olarak hesaplandı.
TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında 2020 Kasım ayı itibariyle gözlenen değişim ise;Süt, yoğurt, peynir grubunda; bu ay önemli bir fiyat değişikliğinin tespit edilmediğine işaret edilirken;Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kıyma ve kuşbaşı et fiyatı yine değişmezken,Ancak tavuk fiyatı geçtiğimiz aya göre yüzde 13,90 oranında artmıştır. Sakatat ürünlerinden (ciğer, yürek, böbrek) dana ciğerinin fiyatı yine artmış ve neredeyse kilogram fiyatı kuşbaşı ete ulaşmıştır. Balık fiyatları, geçtiğimiz aya göre fazla değişmemiş, ancak hesaplamada ağırlıklı yer alan hamsi, istavrit gibi çok tüketilen balık ürünlerinde beklenen fiyat gerilemesi de görülmemiştir.Sebze-meyve fiyatları en fazla değişiklik gösteren harcama grubudur. Mevsim şartlarına göre kapsamdaki ürünler farklılık göstermektedir. Yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,71 TL olarak hesaplanmıştır. Geçen aya göre meydana gelen gerileme büyük ölçüde meyve fiyatlarından kaynaklanmıştır. Ekim ayında 7,45 TL olarak hesaplanan ortalama meyve fiyatı bu ay 6,77 TL olmuştur. Ancak geçen ay 6,48 TL olarak hesaplanan sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay 6,68 TL olmuştur.Ayrıcaekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; bu ay pirinç, bulgur ve irmik fiyatında artış tespit edilmiş, diğerlerinde bir fiyat değişikliği görülmemiştir.Mamafih hal böyle iken TÜRK-İŞ tarafından hanede çalışan sayısının sınırlı ve fakat ele geçen ücretin yetersiz olduğu durumlarda, elde edilen gelir birden fazla kişinin geçimini karşılayamamakta, kişi başına “insanca geçim için” yapılması gereken harcama tutarının da yetersiz kaldığı da açıklanmıştır.
