Küresel pandeminin mutasyona uğraması neticesin de delta plus varyantı ve diğer varyantlarla değişim gösterdiği bir dönemde Türk-İş tarafından açıklanan Eylül/2021 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı araştırma sına göre;”Dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı), yürürlükteki asgari ücretin üstündedir. Durum böyle iken, gelirlerin ve de çalışanların temel ve ortalama ücreti haline gelen asgari ücretin enflasyon oranı veya biraz üzerinde artış göstermesi, mevcut yoksulluğun süregelmesi anlamındadır.”denilirken;”Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 3.049 TL, Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 9.931,59 TL,Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 3.709,23 TL olduğu açıklandı.
* * *
Bu yönde Türk-İş tarafından açıklamada ”halen yürürlükte olan aylık net 2.825,90 TL asgari ücret yine açlık sınırının altındadır. Aradaki fark bu ay 224 TL’ye yükselmiştir. Öte yandan net asgari ücret ile bir kişinin yaşam maliyeti olarak hesaplanan olan 3.709 TL arasındaki fark, elde edilen gelir ile yapılmak gereken harcama nedeniyle karşı karşıya kalınan geçim şartlarının ağırlığını ortaya koymaktadır. Bu ay itibariyle, üç buçuk asgari ücret ancak bir asgari yaşama yetmektedir. Öncelikle yapılması gereken, en düşük geçim maliyetini karşılayacak ücret geliri seviyesini yakalamak ve satın alma gücünü bu seviyede koruyarak refah artışından pay vermektir.” ifadelerine yer verilirken;”dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcaması (mutfak masrafı) geçen aya göre 122 TL, yılbaşına göre 459 TL ve geçen yıla göre 601 TL artmıştır. Yapılması gereken toplam harcama tutarı (aile bütçesi) ise aylık 398 TL, dokuz aylık 1.495 TL ve yıllık 1.959 TL tutarında arttığı” belirtiliyor.
* * *
TÜRK-İŞ tarafından açıklanan araştırma verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişimle ilgili
Eylül 2021 itibariyle ay içinde gelişen durumlara yer verilirken;
yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 4,18 oranında artış gösterdi.
ilk dokuz ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 17,72 oranında gerçekleşti.
enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 24,56 oldu.
-Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 19,58 olarak hesaplandığı açıklaması yapıldı.
* * *
Sonuç olarak,TÜRK-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin, doğrudan piyasadan derlenen fiyatlarında Eylül 2021 itibariyle gözlenen değişim -harcama grupları itibariyle;
yoğurt, peynir grubunda; geçtiğimiz aylarda fiyatı artan bu ürünlerde şimdilik -nispi istikrar- vardı. Etikette fiyatı aynı gözüken farklı peynir çeşitlerinin paket gramajı 700-800-900 gram olunca kilogram fiyatı farklılık gösteriyor. Yoğurtta da görülen bu farklılık, henüz süte yansımadı. Süt halen 1 litrelik paketlerde satılıyor.
-Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; et fiyatı genelde aynı kaldı.Ancak bazı marketlerde -aldıklarını ileri sürdükleri talimat gereği- son hafta indirim dikkati çekti.Tavuk fiyatı aynı kaldı. Sakatat (ciğer, böbrek, yürek) ürünlerinden ciğerin fiyatı neredeyse kuşbaşı etin kilogram fiyatını geçti. Kuzu ciğerin kilosu 90 TL oldu. Av sezonunun açılmasıyla balık fiyatı ilk hafta yüksek oldu ve fakat ilerleyen haftalarda biraz geriledi. Ancak geçen yıla göre tezgâhlarda yine yüksek düzeyde satılıyor.Bu arada hesaplamaya dâhil edilmeyen lüferin 150 TL, ithal somonunun 120 TL kilogram fiyatıyla satıldığını belirtmek gerekiyor Yumurta fiyatındaki artış bu ay da devam etti. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatlarındaki artış bu ay da devam etti.Yaş sebze-meyve fiyatları, mutfak harcamasını olumsuz etkileyen önemli unsur oldu. Marketteki fiyatlar bir yana pazardaki fiyatlar “el ve cep yakmaya” devam etti. Hesaplamada, fiyatı nispeten yüksek bamya, börülce,çilek, yemiş, hünnap gibi ürünler dışarıda tutulmasına rağmen ortalama meyve-sebze kilogram fiyatı bu ay 8,28 TL’ye yükseldi.
KAYNAK:Eylül/2021 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı (TÜRK-İŞ)