TÜRK-İŞ’İN EYLÜL/2019 AYI AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRI NE DURUMDA?
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun açıkladığı Eylül/2019 Ayı Açlık ve Yoksulluk sınırı sonuçlarına göre; 4 kişilik bir ailenin sağlıklı,dengeli ve yeterli beslene bilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.064.52 TL oldu.Bu kapsamda gıda harca ması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yok sulluk sınırı) 6.724,81 TL seviyesinde gerçekleşti.Bu arada evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.536,42 TL olarak hesaplandı.Geçen yılın aynı ayına göre dört kişilik bir ailenin mutfak harcaması 171 TL arttı. Gıda yanı sıra yapılması zorunlu diğer harcamalarla birlikte aile bütçesine gelen ek yük bir yıl önceye göre 558 TL oldu.Türk-İŞ tarafından yapılan açıklamada;” Ücretli çalışanların gelirleri fiyat artışları karşısında giderek aşın maktadır. Gelir artışlarının gecikmeli olarak enflasyona eşitlenmesi uygulaması dar ve sabit gelirli kesimlerin aley hine olmaktadır.Nitekim devletin resmi kurumu olan TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından yapılan Gelir ve Ya şam Koşulları Araştırması’nın geçen yıl ki sonuçları, as gari ücretin enflasyonun üzerinde artmasına rağmen, en düşük gelire sahip nüfusun yüzde 20’lik grubunun milli gerlirden aldığı payın 0,2 puan azalarak yüzde 6,1’e düş tüğünü ortaya koymuştur. Buna karşılık nüfusun en zengin yüzde 20’lik bölümünün aldığı pay 0,2 puan artarak yüzde 47,6’ya ulaşmıştır.” Değerlendirmesine yer verildi.
* * *
Bu arada Türk-İŞ tarafından“uygulanan ekonomik ve sos yal politikalar zenginin daha zengin, yoksullun daha yok sul olması sonucuna yol açmaktadır.”denilirken,” Aylık net 2.020 TL olan asgari ücretin yetersizliği, bekar bir çalışa nın hesaplanan 2.536 TL tutarındaki yaşama maliyeti de dikkate alındığında ortaya çıkmaktadır.Kaldı ki, zaten ye tersiz belirlenen asgari ücret, evli ve çocuklu işçiler açısın dan, artan vergi oranı nedeniyle, bu dönemde eksilmekte dir. Sürekli yinelendiği üzere, mevcut asgari ücret değil bir ailenin bir kişinin bile geçimini karşılamaktan uzaktır.” Değerlendirmesine ek olarak,” TÜRK-İŞ tarafından hesap lanan gıda fiyatları endeksi ile TÜİK tarafından hesapla nan gıda endeksi ve tüketici fiyatları endeksinin son on iki aylık değişimi birlikte değerlendirildiğinde, benzeri bir eğilim gösterdiği ve gerilediği ortaya çıkmaktadır.” Cümlelerine de yer veriliyor. TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu” ndaki değişim Eylül 2019’ da şu şekilde oldu:
· Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için”yap ması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0,28 oranında artış gösterdi.
· Yılın ilk dokuz ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 6,35 oranında oldu
· Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı -baz etkisiyle- yüzde 9,05 olarak hesaplandı.
· Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 20,79 oldu.
Diğer taraftan da 2019 Eylül ayı itibariyle TÜRK-İŞ hesap lamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şu şekilde olmuştur:
* Süt, yoğurt, peynir grubunda; bu ay önemli bir fiyat değişik liği tespit edilmedi. Ancak market raflarında ürün çeşitliliği azaldı ve genellikle 4-5 markanın yer aldığı dikkat çekti. Öte yandan özellikle peynir kutularının bir bölümü 1 kilogram olurken, bazıları 800-900 gram olarak satışa sunulmaktadır.
*Et, tavuk,balık,sakatat,bakliyat ürünlerinin bulunduğu grup ta; kıyma ve kuşbaşı et ile sakatat ürünleri fiyatları bu ay yine değişmezken, tavuk fiyatı gerilemeye devam etti. Mevsimin başlamasıyla balık daha düşük fiyatla tezgahlarda yerini aldı. Fiyat gerilemesinde hamsi, istavrit, mezgit gibi balık çeşitle rinin olumlu etkisi söz konusu oldu. Yumurtanın fiyatı bu ay daha da artarak tanesi 75 kuruşa ulaştı. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları bu ay kırmızı mercimekteki artışın dışında değişmedi. Gıda harcamasında günlük tüketimi sık olan yaş sebze ve meyve fiyatları bu ay yine mutfak harcamasını olumlu etkiledi. Ancak çoğu pazarda tezgahların azaldığı ve yer boşlukların varlığı da dikkat çekiyor. Pazar esnafı gelen müşterinin gerileyen alım gücünden ve dolayısıyla düşen satışlardan şikayet etmekte ol duğu da vurgulandı.
* * *
Sonuç olarak, ailenin harcamalarında önemli ağırlığı olan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 5,60 TL (geçen ay 6,12 TL) olarak hesaplandı. Sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay 5,41 TL’ye yükselirken (geçen ay 5,38 TL), meyve ortala ma kilogram fiyatı 5,85 TL’ye (geçtiğimiz ay 6,92 TL) gerile di.Limonun bu ay fiyatı neredeyse yarıya geriledi. Mevsim meyvelerinin piyasaya giriş yapması fiyatlardaki gerilemenin bir nedeni oldu. Ancak önümüzdeki aydan itibaren özellikle yaş meyve-sebze fiyatlarında artış bekleniyor. Hesaplamada 16 sebze ve 13 meyve olmak üzere toplam 29 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- Pazar da yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Bu ay limon daki fiyat artışı özellikle dikkati çekti. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketi minin toplam miktarından hareket edildi. Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ma karna fiyatı arttı ve fakat diğer ürünlerin fiyatı aynı kaldı. Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı bu ay yine değişmedi. Siyah zeytin fiyatında artış, yeşil zeytin fiyatında azalış ortalamada fiyatları geriletti. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirde ği vb.) ürünlerinden ceviz fiyatındaki artış dikkati çekerken, diğerlerinin fiyatı değişmedi. Çay fiyatındaki artış bu ay etike te yansıdı. Baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı yine aynı kaldı. Şeker ve tuz ile bal, pekmez fiyatı aynı kalırken r eçel fiyatı arttı. Ihlamur ve salça fiyatı bu ay yine değişmedi.
KAYNAK:Eylül/2019 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı(TÜRK-İŞ)
