Öteden beri çift rakamda seyreden enflasyonla ilgili asıl öncü gösterge pozisyonu taşıyan Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) bu yılın ilk ayı olan Ocak ayında bir önceki yıla göre %26,16 olurken; oniki aylık ortalamalara göre de %13,64 oranında iken; bu defa bu yılın Temmuz ayında bir önceki yıla göre %44,92 oranına karşılık, oniki aylık ortalamalara göre de %28,47 ye yükselmesi bir taraftan sonraki aylar için enflasyon oranının daha da yükseleceğine işaret etmesi tesadüf değil. Çünkü zaman zaman ortaya çıkan söz konusu döviz şoklarının doğrudan Yurtiçi maliyetlere yansıması ile birlik te maliyet enflasyonunun asıl nedeni olduğu da artık tartışılmaz bir gerçek.Dolayısı ile Türkiye'dekimevcut boru hatları üzerinden ha len bin metreküpünü yaklaşık 240 dolara satın aldığı Rus gazının Avrupa fiyatı bu yıl içinde ilk kez 540 doları aşarken, spot LNG fiyatları da tarihi yüksek seviyelerde seyrediyor ve Türkiye'nin boru gazı alım fiyatlarının yaklaşık iki katı seviyelerde bulunuyor.Uzmanlar, yıl başından bu yana yüzde 18,8 zamlanan doğalgaza, dolar kuru yatay seyretse bile bu kış yaklaşık %40 daha zam gelebileceğine işaret ederlerken; elektrikte de durum farklı değil; Temmuz'da doğalgaza yüzde 12, elektriğe yüzde 15 zam yapılması vatandaşın bütçesini ve enflasyonu olumsuz etkilerken,uzmanlar kış aylarında daha büyük zamların gelebileceği uyarısında bulunu yor.

* * *

Bu yönde alınan son bilgilere göre gaz giriş miktarlarına yakın seyreden tüketim verileri, yıl sonundaki toplam tüketimin 60 milyar metreküp civarında olacağını gösterirken,Botaş ve özel sektörün 2021 yılı için yürürlükteki toplam kontrat miktarı 51,45 milyar metreküp ancak özel firmalar Gazprom'a tahkim cezalarını ödemedikleri için şu an ithalat yapamıyor ve bu durum yüksek maliyetli LNG ithalatı miktarının artmasına neden olabileceğine işaret ediliyor.Doğalgaz fiyatlarındaki sert yükseliş, dünyanın gündeminde. ABD merkezli finans ajansı Bloomberg'de dün yayımlanan “Fiyatlar yüzde 1000 oranında artarken ucuz gaz dönemi bitti” başlıklı haberde, doğalgaz fiyatlarındaki artışın başta enflasyon olmak üzere küresel ekonomide önemli etkileri olacağına değinirken,Yeşil enerji dönüşüm hedefleri doğrultunda doğalgaza talebin artacağını ancak arz artışının görece sınırlı kalacağını belirten ajans, fiyatların yüksek seviyelerde olmaya devam etmesinin muhtemel olduğunu vurguluyor. Son dönemde Avrupa'da gaz fiyatları, Mayıs 2020'deki rekor düşük fiyatlara göre 10 kat artmış durumda.Asya'daise LNG fiyatları da geçen seneye göre de neredeyse6 kat arttı.Mamafih küresel piyasalardaki bu fiyat artışları yansımalı olarak elektrik KWSlerini de etkileyecek görünü yor.Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2018'den bu yana mesken abonelerinin elektrik faturaları yüzde 122 civarında zamlandı.ÜİK rakamları, 2012-2017'yi kapsayan 5 yıllık dönemde elektrik fiyatının yüzde 21 zamlanarak 1 kilovatsaat başına 33.9 kuruştan 41.3 kuruşa yükseldiğini gösteriyor. 2018'den itibaren ise fiyatlardaki hızlı artış oldukça dikkat çekiyor.

* * *

Sonuç olarak,geçmişteOcak-Haziran aylarını kapsayan 2018'inilk döneminde elektriğin birim fiyatı 45 kuruşken, son açıklanan zammın ardından Temmuz-Aralık aylarını kapsayan 2021'in ikinci döneminde bu fiyat 91,56'ya çıktı. Bu kapsamda, 1 Temmuz itibarıyla mesken aboneleri 100 kilovatsaat elektrik enerjisi için vergi ve fonlar dahil olmak üzere 91,56 lira ödemede bulunması gerekiyor.Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, tarifelerde değişikliğe gidilmesinin nedeni olarak da elektrik üretiminde oluşan maliyet artışlarınıgerekçe olarak gösteriyor.Avrupa Birliği istatistik kurumu Eurostat, ülkelere göre 2018-2019 yıllarındaki elektrik ve gaz fiyatlarındaki değişimi gösteren yeni istatistiklerini yayımladı. Buna göre Avrupa'da 2018'in ikinci çeyreği ile 2019'un ikinci çeyreği arasında elektrik ve gaz fiyatının en fazla arttığı ülke Türkiye oldu.Doğal gaz fiyatlarına bakıldığında ise Avrupa Birliği'nde ortalama yüzde 1,7 oranında bir artış gözlemlenirken, bazı ülkelerde fiyatlar düştü.Buna göre Letonya'da yüzde 22, Daimarka'da yüzde 15,5 ve Yunanistan'da yüzde 10,2 indirim oldu.Elektrik fiyatları ise Avrupa Birliği'nde ortalama yüzde 1,3 artış gösterdi.Avrupa Ülkeleri itibarıyla da;ürkiye'de yüzde 20,2, Hollanda'da yüzde 19,6 ve Litvanya'da yüzde 14,3 zam yaşandı.Diğer yandan Danimarka'da yüzde 6,3, Yunanistan'da yüzde 5,8, Portekiz'de ise yüzde 4,9 indirim yapıldığı da alınan bilgiler arasında bulunuyor.Özet olarak belirtmek gerekirse; Ülkemizde çift rakamda seyreden enflasyonun asıl başlangıç hareket noktası döviz şokları ile hareketlenirken,A’da Z’ye kadar girdi kalemleri manzumesinde yer alan ne varsa zincir leme bir etkilemeyle toplu iğneden ipliğe kadar hemen her şeyi fiyat artışı bakımından tüm kalemleri olduğu gibi olumsuz hale getiriyor.