TÜRKİYE EKONOMİSİNDE EN SON REEL KESİM VE KAPASİTE KULLANIM ENDEKSİ ANALİZLERİ

Abone Ol

Bu kapsamda en son alınan bilgilere göre Mevsimsellik ten Arındırılmış (MA) imalat kapasite Kullanım Oranı(KKO)0,4 puan düşüş kaydederek %78,0’a geriledi (2007-2021 Ortalaması: %76,0). Yıllık bazda dayanıklı mal (üst üste 3. defa) ve sermaye malı (son 3 ayda ikinci defa) KKO geriledi. Ara mal KKO’daki yıllık yükseliş trendi 17. aya ulaştı.Bu arada imalat sanayi altındaki 23 sektörün 6’sı yıllık bazda pozitif değişim gösterdi. En hızlı yükselişler içecek, giyim eşyası ve mobilya KKO’da; en sert düşüşler ise bilgisayar, elektronik ve optik, ana metal sanayii ve motorlu kara taşıtları KKO’dagörüldü.Hal böyle iken Mevsimsellikten Arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi aylık bazda %1,6 yükselişle 111,9’a yükseldi ve üst üste 18. ayda da iyimser bölgede kalmayı sürdürdü (2007-2021 Ort.: 113,6). Okuyucu larımıza yeniden hatırlatmak açısından Güven Endeksleri, 0 ile 200arasında değer alabilmekte. 100’ün üzerindeki rakamları iyimser, 100’ün altındaki rakamları kötümser beklentileri; 100’e eşit rakamlar ise istikrarlı beklentileri işaret ediyor.

* * *

Mevcut veriler ışığında aylık bazda yalnızca sipariş endeksinde düşüş görüldü. Aylık bazda en sert artış genel gidişat endeksinde görülse de üst üste 5. Ayda da kötümser bölgede kalmayı sürdürdü. Yatırım endeksi 2 aylık düşüşün ardından toparlanma sinyali verdi. Beklentilerdede iyimser görünüm sürüyor. Mamafihaylık bazda üretim hacmi ve ihracat siparişlerinde gözlemlenen düşüş de oldukça dikkat çekici.Hizmet sektörü güven endeksi (120,2) 2 aylık düşüşün ardından aylık bazda %1,2 oranında yükseldi (2011-2021 ortalaması: 97,6). Ocak’ta mevcut görünüme ilişkin tüm endeksler yükseldi ve iyimser bölgedeki seyrini sürdürdü. Aylık bazda en sert yükseliş talepte gözlendi. Gelecek 3 aylık görünüme ilişkin yalnızca talep endeksinde aylık düşüş gözlenirken tüm endeksler iyimser bölgede kalmayı sürdürüyor.Perakende ticaret sektörü güven endeksi aylık %2,5 artışla 124,4’e yükselerek üst üste 15. ayda da 100 kritik eşiği üzerinde kalmayı başarabildi.

* * *

İnşaat sektörü güven endeksi aylık %5,0 düşüşle 85,5’egeriledi ve kötümser bölgede kalmayı sürdürdü (2011-2021 ortalaması: 80,4). İnşaat faaliyetleri üst üste 3. Ayda da iyimser bölgede kalırken; kayıtlı siparişler, aylık toparlanma sinyali verse de, kötümser bölgede kaldı.Satış fiyatları beklenti endeksi son aylık düşüşe karşın 100 kritik eşiğinin üzerinde kalmayı sürdürdü. Ancak, çalışan sayısı beklenti endeksinde üst üste 2. defa olmak üzere sert düştü ve 5 ay sonra yeniden kötümser bölgeye geriledi.Bu kapsamdaki tüm veriler analiz edildiğinde ise istikrarlı bir toparlanma için orta ve uzun vadede bu verilerin yukarı yönlü sağlıklı bir yükselişle desteklenme si gerekiyor.

* * *

olarak, nitekim çift rakamda halen yükselişini sürdüren enflasyonla ilgili doğalgaz,akaryakıt ve elektrik KWS’ne yapılan en son zamlarla birlikte mevcut zamla rın doğrudan girdi fiyatlarını olumsuz etkilemesi sebebi ile geniş yelpazede zincirleme bir etkiyle tüm tüketim kalemlerine yansıması kaçınılmaz.ÖrneğinTarım-GFE'de (2015=100), 2021 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %8,52, bir önceki yılın Aralık ayına göre %32,60, bir önceki yılın aynı ayına göre %36,20 ve on iki aylık ortalamalara göre %25,40 artış olması yanında;Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %4,24, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %9,18 artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre göre tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %25,68, tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %37,93 oranında artış olması tüm gıda maddeleri sınıfına giren herşeyi A’dan Z’ye yansıması sınırsız olacak gibi görünüyor.Hele hele yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplardan ise sırasıyla, %120,54 ile gübre ve toprak geliştiriciler ve %50,51 ile çiftlik binaları (ikamet amaçlı olmayanlar) nın olması bu fiyat artışlarını önlenemez hale getirirken; bu arada gıda maddelerinin arz-talep den gesinin yüksek maliyet nedenli üretimden çekilme sebebiyle olumsuz etkilenmesi de olaya dahil edildiğinde; bir kısım önlemlerin de alınmaması durumunda bazı problemler yaşanabilir.