Öteden beri kurdaki artışlar yanında girdi maliyetlerin deki yükselişler karşısında çift rakamda yukarı yönlü yapışkan olan enflasyon yine etkisini devam ettiriyor. Bu kapsamda Türkiye İstatistik Kurumunun(TÜİK) Temmeuz/2022 Ayına ait verilere göre;Tüketici Fiyat Endeksi TÜFE'deki (2003=100) değişim 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %2,37, bir önceki yılın Aralık ayına göre %45,72, bir önceki yılın aynı ayına göre %79,60 ve on iki aylık ortalamalara göre %49,65 olarak gerçekleşirken;bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %25,79 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %119,11 ile ulaştırma oldu.Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %-0,85 ile ulaştırma oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %6,98 ile sağlık olarak kayda geçti.
* * *
2022 yılı Temmuz ayında, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5'li Düzey), 10 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 128 temel başlığın endeksinde ise artış olurken,işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %3,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre %37,59, bir önceki yılın aynı ayına göre %68,46 ve on iki aylık ortalamalara göre %42,81 oranında gerçekleşti.Diğer taraftan TÜİK’in Temmuz/2022 Ayı öncü göster ge durumundaki Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine bakıldığında ise;Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %5,17, bir önceki yılın Aralık ayına göre %70,04, bir önceki yılın aynı ayına göre %144,61 ve on iki aylık ortalamalara göre %97,30 artış gösterdi.Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %149,92, imalatta %121,71, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %441,75 ve su temininde %84,30 artış olurken;Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %125,43, dayanıklı tüketim%92,88, dayanıksız tüketim malında %118,20, enerjide %350,64 ve sermaye malında %91,61 artış olduğu da kayda geçti.
* * *
Öte yandan,Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %6,44 oranında, imalatta %2,94, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %18,96 ve su temininde %5,15 artış oldu.Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %2,18, dayanıklı tüketim malında %4,77, dayanıksız tüketim malında %5,36, enerjide %12,28 ve sermaye malında %4,25 artış gerçekleşirken;Yıllık en düşük artış; %53,06 ile giyim eşyası, %66,85 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, %68,69 ile diğer ulaşım araçları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %441,75, ham petrol ve doğal gaz %272,91, kok ve rafine petrol ürünleri %243,42 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.Aylık en yüksek azalış; %8,97 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %2,72 ile ana metaller alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %18,96, temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları %15,19, ham petrol ve doğal gaz %11,83 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak belirlendi.
* * *
Sonuç olarak, özellikle Temmuz/2022 Ayı Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksindeki (Yİ-ÜFE) artışlar analiz edil diğinde kurdaki dalgalanmalardan kaynaklı temel girdi kalemlerinden elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %441,75, ham petrol ve doğal gaz %272,91, kok ve rafine petrol ürünleri %243,42 oranında artış olması karşısında,çift rakamda seyreden yüksek enflasyon oranının hiperenflasyona doğru yöneldiği görülürken;Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimlerinin; madencilik ve taşocakçılığında %149,92, imalatta %121,71, elektrik, gaz üreti mi ve dağıtımında %441,75 ve su temininde %84,30 artış olurken; Ana sanayi gruplarının yıllıki değişimlerin ise; ara malında %125,43, dayanıklı tüketim malında %92,88, dayanıksız tüketim malında %118,20, enerjide %350,64 ve sermaye malında %91,61 oranında artış olmasını hiperenflasyonu daha da hızlandırdığı görüşü ortaya çıkmış; önümüzdeki aylarda artışını sürdüreceği anlaşılan yüksek enflasyon karşısın da gerekli önlemler alınmadığı takdirde olası durumdaki tüm tahminlerin revize edilmek zorunda kalınacağı öngörüsü ağırlık kazanmıştır.
KAYNAK;Temmuz/2022 Ayı TÜFE ve Yİ-ÜFEEnflasyon oranları (TÜİK)
