Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,6 oranında azaldı; Nisan ayında 80,2 olan endeks, Mayıs ayında 77,3 oldu. Bu anlamda Geçen 12 aylık döneme göre mevcut dönemde hanenin maddi durumu endeksi Nisan ayında 64,0 iken, Mayıs ayında %3,8 oranında azalarak 61,5 oranında azalma kaydetti.
* * *
Gelecek 12 aylık döneme ilişkin hanenin maddi durum beklentisi endeksi ise gerek döviz şokları kaynaklı gerekse artan enflasyon sebebiyle Nisan ayında 81,0 iken, Mayıs ayında %5,5 oranında azalarak 76,6’ya düştü.Gelecek 12 aylık döneme ilişkin genel ekonomik durum beklentisi endeksi Nisan ayında 82,9 iken, Mayıs ayında %4,9 oranında azalarak 78,8 olurken;Geçen 12 aylık döneme göre gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi endeksi Nisan ayında 92,8 iken, Mayıs ayında %0,7 oranında azalarak 92,2’yedüştü.Okuyucularımıza tekrar hatırlatmak açısından Aylık tüketici eğilim anketi ile tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimleri ölçülmektedir.Anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabilmektedir. Tüketici güven endeksinin 100'den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu,100'den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir.
* * *
Sonuç olarak,Tüketici eğilimine ilişkin endekslerden, tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimali endeksinin artması iyimser durumu, azalması ise kötümser durumu göstermektedir. Benzer şekilde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce ve beklenti endekslerinin artması tüketici fiyatlarında düşüş düşüncesini/beklentisini, azalması ise tüketici fiyatlarında artış düşüncesini/ beklentisini göstermektedir. İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısında azalma beklendiğini, endeksin azalması ise işsiz sayısında artış beklendiğini ifade etmektedir. Ortak olarak yayımlanan Mayıs/2021 Ayı güven endekslerinin son duruma göre yorum lanması gerekirse; özellikle girdi maliyetlerindeki kademeli artışlar yanında pandemi kaynaklı fırsatçılığın geldiği nokta da gerçekleşen fiyat artışlarının ayyuka çıktığı bir ortamda süreğenleşen yoğun zamlara bakılırsa; en temel tüketim ürünü olan benzin ve mazota gelen en son ÖTV zammıyla birlikte ; 95 oktanlı kurşunsuz benzindeki ÖTV 1.3313 TL/lt, 98 oktan kurşunsuz benzinde ÖTV 1.5836 TL/ltolarak kayda geçti, Motorinde ÖTV 1.2931 TL/lt olarak belirlenirken, otogazda ÖTV 0.8107 TL/kg oldu.Bu arada Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından spekülasyonu önlemek adına başlatılan tavan fiyat uygulaması 17 Mayıs'ta sona erdi. İki aylık süreçte devletin, her litre benzinde 1 lira 66 kuruş, motorinde ise 1 lira 33 kuruş ÖTV alacağı oluştuğu görüldü. Çok tabii şekilde son akaryakıt için gerçekleşen ÖTV zammı ile önümüzdeki aylar için A dan Z ye tüm tüketim ürünlerini etkilemesi söz konusu olacak.
KAYNAK: Mayıs/2021 Ayı Tüketici Güveni Verileri (TCMB-TÜİK)
