Bilindiği gibi Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) tarafından hazırlanan Satın Alma Müdürleri Endeksi (SAMEKS), Türkiye'nin sanayi ve hizmet piyasasına yönelik farklı sektör, il ve ölçeklerden elde ettiği verilerle öncü bir gösterge olarak ülke ekonomisindeki genel algı ve beklentileri yansıtıyor.Bu anlamda MÜSİAD’tan yapılan son açıklamaya göre Mayıs ayında SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 1,4 puan azalarak 51,7 değerine geriledi.MÜSİAD Ekonomik Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Birimi tarafından yapılan çalışmaya göre söz konusu gerilemede hizmet sektörü endeksindeki artışın önceki aya göre 1,4 puan ivme kaybederek 51,5 seviyesine gerilemesi etkili olurken, sanayi sektörü endeksi de önceki aya göre 2,3 puan azalarak 49,9 seviyesine düştü. Bu arada yapılan açıklama ile”İş hacmindeki durgun seyrin sürdüğü hizmet sektöründe girdi alımları güçlü seyrini bu dönemde de sürdürmüştür. Sanayi sektöründe ise yeni siparişlerde süregelen ivme kaybının üretimi olumsuz etkilediği görülmektedir.Bu gelişmeler neticesinde 1,4 puan azalarak 51,7 seviyesine gerileyen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi önceki aya göre ivme kaybetmesine karşın 50 referans değerinin üzerindeki seyrini sürdürerek reel sektördeki canlı görünümün devam ettiğine işaret etmiştir.” Değerlendirmesi yapıldı.
* * *
Hal böyle iken,Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında, bir önceki aya göre 2,3 puan azalarak49,9 seviyesine gerilediğine değinilirken,yeni siparişlerin önceki aya göre 0,7 puan düşerek 49,1 seviyesine gerilemesi bu dönemde sanayi sektöründe gözlenen gerilemede etkili olduğu görülmüştü.Açıklamanın detayında;”Buna bağlı olarak sektör genelinde üretim de hızlı bir düşüş kaydetmiş ve önceki aya göre 6,8 puan birden azalarak 40,0 seviyesine gerilediğine değinilirken,mayıs ayında satın alımlarda 8,9 puan azalış kaydedilmiş, bununla birlikte söz konusu alt endeks 53,1 puanla referans değerinin üzerindeki seyrini koruyarak artışını sürdürdüğü ifade dilmiştir.Önceki aya göre 0,8 puan azalan nihai mal stok alt endeksi ise 46,2 seviyesinde gerçekleşirken, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise 4,9 puan artışla 58,9 seviyesine yükselirken,Bu dönemde sanayi sektörü genelinde Ocak ayında başlayan emek talebi artışı devam etmiş ve istihdam alt endeksi 1,7 puan artışla 61,4 seviyesine yükseldiği açıklanarak;Söz konusu gelişmelerle birlikte Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi önceki aya göre 2,3 puan azalarak 49,9 seviyesine gerilemiş ve böylece sektörde 5 aydır süregelen artışlar Mayıs dönemiyle sona erdiği bilgisine yer verilmiştir.
* * *
Sonuç olarak,mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2021 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre 1,4 puan azalarak51,5 seviyesine gerilerken,.hizmet sektörüne ilişkin iş hacmi önceki aya göre 0,9 puan gerileme kaydederek 44,3 seviyesinde gerçekleşmiştir.Bu geliş meya bakılırsa hizmet sektöründeki gerilemenin önümüzdeki ay larda da devam etmesi halinde geniş tanımlı işsizlik rakamlarına olumsuz yansımaları da olabilir. Bunun dışında MUSİAD’tan yapılan aöıklamaya göre bu dönemde nihai mal stoku alt endeksi önceki aya göre 5,1 puan birden azalarak 46,7 seviyesine gerilerken, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi ise 1,9 puan ivme kaybetmesine karşın 54,5 seviyesinde gerçekleşerek artışını sürdürmüştür.Önceki aya göre 1,6 puan hız kaybetmiş olmasına karşın 51,5 seviyesinde gerçekleşen istihdam alt endeksi ise hizmet sektörüne genelinde emek talebinin olumlu seyrinin sürdüğünü göstermiştir.Böylece önceki aya göre 1,4 puan azalmasına karşın 51,5 seviyesinde gerçekleşen Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, üst üste 7’nci ayında referans değeri üzerindeki seyrinin sürdürmüştür.Nisan ayında gerçekleşen artışla birlikte yılın ikinci çeyreğine olumlu bir başlangıç yapan SAMEKS, Mayıs ayı itibariyle reel sektörde ivme kaybı yaşandığına işaret etmektedir. Söz konusu dönemdeki 17 gün süren “tam kapanma” ve Ramazan Bayramı tatili sürecinin, ekonomik aktivite üzerindeki kısıtlayıcı etkisi hissedilmektedir. Mamafih özetle Covid-19 vakalarındaki iniş-çıkışların denetim altına alınması yönünde aşılamanın toplumun %70 ini kapsaya cak şekilde gerçekleştirilmesi aslında büyük önem taşıyor.