Küresel pandemik salgınının Ülkemizdeki varyantlarla değişime uğrayarak mücadeleyi zorladığı bir dönemde Sanayi üretimi Temmuz'da bir önceki aya göre yüzde 4,2 azalırken yıllık yüzde 8,7 artış kaydetti. Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2021 yılı Temmuz ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15,2, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 7,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 11,7 arttı. Diğer taraftan da Temmuz ayında madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,8 ve imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 5,0 azalırken, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi de yüzde 4,5 arış kaydetti.
Bu veri ile ilgili sanayi üretimi Haziran ayında yüzde 2,3 ile 10 ayın en hızlı yükselişini kaydederken geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23,9 artış kaydetmişti.Daha önceki Haziran ayında kademeli açılma olduğu için beklendiği üzere ekonominin farklı sektörlerinde istihdam artışları gerçekleşirken Hizmet sektörünün toparlanma ayında istihdam artışında ilk sırada 296 bin ile sanayinin yer alması dikkat çekmişti.Temmuz ayında ise sanayi sektöründe istihdam bir önceki aya göre 287 bin kişi azalmıştı.
* * *
Yıllık bazda madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %15,2,imalat sanayi sektörü endeksi %7,9 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %11,7 artış gösteririken;bir diğer veri olan perakende satışlar, Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,7 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %2,6, otomotiv yakıtı satışları %0,4 oranında artarken, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %0,2 oranında azaldı.Perakende sektöründeki değişimi ve aynı zamanda hane halkının harcama isteğini de gösteren endeks, baz etkisinin geçmesinin ardından Temmuz ayında yıllık bazda %12,3 arttı. Aynı ayda gıda, içecek ve tütün satışları %5,2, gıda dışı satışlar (otomotiv yakıtı hariç) %18,2, otomotiv yakıtı satışları %8,1 arttı. Cari fiyatlarla perakende ciro 2021 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %1,5, bir önceki yılın aynı ayına göre %32,7 artış oldu. Mevcut tüm veriler dikka te alındığında; parakendede belirli şekilde talep artışları göze çarparken; bu artış %0,7’yetakıldı.Bu durum göreceli olarak toparlanabilmek için biraz daha uzun zamana ihtiyacımız olduğunu gösteriyor.
* * *
Sonuç olarak,çok tabii olarak sanayideki gidişatı daha net görebilmek için bir de sanayi ciro endeksine bir göz atmak gerekiyor.Bu kapsamda Ciro, referans bir aya göre girişim veya işletme tarafından fatura edilmiş mal ve hizmetlerin toplam değerlerini kapsamakta olup; Sanayi Ciro Endeksi ise, sanayi sektöründeki ciro değişimlerini incelemek amacı ile hesaplanan, yurt içinde faaliyet gösteren imalat sanayi firmalarının yurt içi ve yurt dışı satışlarından elde ettiği gelirleri ifade eden ekonomik bir gösterge olarak tanımlan maktadır.Bu endeks, NACERev.2 kodlama sistemine göre İmalat Sanayi (C) ve Madencilik ve Taş Ocakçılığı (B) (Madenciliği Destekleyici Hizmet faaliyetleri (09) hariç) sektörlerini kapsamaktadır.Sanayi Ciro Endeksleri, Ana Sanayi Grupları sınıflandırmasına göre 5 alt grup (Ara Malı, Dayanıklı Tüketim Malı, Dayanıksız Tüketim Malı, Enerji, Sermaye Malı), NaceRev.2 sınıflandırmasına göre 2 alt sektör (İmalat Sanayi ve Madencilik ve Taş Ocakçılığı) ile 28 meslek grubu endekslerinin belirli oranlarda ağırlıklandırılarak toplulaştırılmasıyla elde edilmektedir.Bu çerçeve deki TÜİK’in Temmuz Ayı Sanayi Ciro Endeksine göre;Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi, 2021 yılı Temmuz ayında yıllık yüzde 45.1 arttı, aylık yüzde 1.9 azalırken,Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2015=100), 2021 yılı Temmuz ayında yıllık %45,1 artış oldu.Bu arada toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; 2021 yılı Temmuz ayında yıllık sanayi sektörü ciro endeksi %54,9, inşaat ciro endeksi %26,5, ticaret ciro endeksi %33,8, hizmet ciro endeksi %77,2 artış kaydederken,toplam ciro aylık bazda ise %1,9 azalış oldu.
