Ekonomik kırılganlıkların devam ettiği bir ortamda Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Haziran/ 2022 Ayı Tüketici Fiyat Endeksi ile Üretici Fiyat Endeksi belli oldu.Buna göre TÜFE'de (2003=100) 2022 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %4,95, bir önceki yılın Aralık ayına göre %42,35, bir önceki yılın aynı ayına göre %78,62 ve on iki aylık ortalamalara göre %44,54 artış gerçekleşti.
* * *
Yıllık en düşük artış %23,74 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %26,99 ile giyim ve ayakkabı, %27,76 ile eğitim ve %39,34 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %123,37 ile ulaştırma, %93,93 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %81,14 ile ev eşyası oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Haziran ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,18 ile giyim ve ayakkabı, %1,97 ile sağlık ve %2,02 ile eğlence ve kültür oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Haziran ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %10,59 ile ulaştırma, %8,34 ile konut, %5,42 ile lokanta ve oteller şek linde kayda geçti. Haziran 2022'de, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıfla ması-COICOP 5'li Düzey), 12 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 3 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 129 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
* * *
Bu arada işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2022 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %4,20, bir önceki yılın Aralık ayına göre %32,95, bir önceki yılın aynı ayına göre %64,42 ve on iki aylık ortalamalara göre %38,59 artış oldu.Diğer taraf tan TÜİK’in Haziran/2022 Ayı Üretici Fiyat Endeksine bakıldığında ise; Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %6,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre %61,68, bir önceki yılın aynı ayına göre %138,31 ve on iki aylık ortalamalara göre %88,77 artış gösterirken; Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimlerine bakıldığında madencilik ve taş ocakçılığında %142,68, imalatta %120,47, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %369,20 ve su temininde %81,47 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %126,06, dayanıklı tüketim malında %85,98, dayanıksız tüketim malında %111,81, enerjide %317,87 ve sermaye malında %85,65 artış oldu.
* * *
Sonuç olarak Haziran/2022 Ayı Yİ-ÜFE’deki Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocak çılığında %6,97, imalatta %6,33, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %9,53 ve su temininde %6,94 artış olurken; Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %6,07, dayanıklı tüketim malında %4,00, dayanıksız tüketim malında %5,05, enerjide %12,02 ve sermaye malın da %6,27 artış olarak gerçekleşti. Yıllık en düşük artış; %45,19 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, %49,59 ile giyim eşyası, %61,76 ile diğer ulaşım araçları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %369,20, kok ve rafine petrol ürünleri %297,28, ham petrol ve doğal gaz %264,60 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olurken; Aylık azalış gösteren tek alt sektör %0,82 ile tütün ürünleri oldu. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %24,94, ham petrol ve doğal gaz %11,29, basım ve kayıt hizmetleri %9,82 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.Ma mafih gerek kurdaki hareketlenmeler,gerekse buna bağlı akaryakıt fiyatlarında süreklilik kazanan zamlar sebebiyle önümüzdeki aylar itibarıyla yüksek enflasyonun artmaya devam ederken; buna ek olarak iktisadi büyümede daralma nın ve işsizlik artışının gündemde kalması kaçınılmaz ola cak gibi görünüyor.
KAYNAK: Haziran/2022 Ayı TÜFE ve Yİ-ÜFE Enflas yon Oranları (TÜİK)