Türkiye İstatistik Kurumu’nun(TÜİK)Eylül/ 2022 ayına açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine göre; TÜFE'deki (2003= 100) değişim 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %3,08, bir önceki yılın Aralık ayına göre %52,40, bir önceki yılın aynı ayına göre %83,45 ve on iki aylık ortalamalara göre %59,91 olarak gerçekleşirken, bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup %30,76 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %117,66 ile ulaştırma grubu olarak kayda geçti.Bu arada Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup %0,04 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise %9,99 ile konut oldu.
* * *
2022 yılı Eylül ayında, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5'li Düzey), 18 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 2 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 124 temel başlığın endeksinde ise artış olurken; İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'deki değişim, 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %2,74,bir önceki yılın Aralık ayına göre mukayese ile %45,84, bir önceki yılın aynı ayına göre %74,63 ve on iki aylık ortalamalara göre %51,92 olarak gerçekleşti.TÜİK’in Eylül Ayı TÜFE verileri ENAGRUP ile mukayese edildiğinde ENAGRUP Eylül/2022 Ayı Enflas yon verisine göre aylık yüzde 5,30, yıllık yüzde 186,27 oldu.
* * *
Bu kapsamda TÜİK’in açıklanan Eylül/2022 Yİ-ÜFE verisi kapsamında (2003=100) 2022 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %4,78, bir önceki yılın Aralık ayına göre %82,45, bir önceki yılın aynı ayına göre %151,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %114,02 artış gösterdi. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %164,59, ima latta %127,69, elektrik, gaz üretimi ve dağıtı mında %416,58 ve su temininde %107,84 artış olurken; Ana sanayi gruplarının yıllık değişim leri; ara malında %129,59, dayanıklı tüketim malında %100,36, dayanıksız tüketim malında %130,54, enerjide %347,35 ve sermaye malın da %97,29 artış olduğu saptandı.
* * *
Sonuç olarak, Yİ-ÜFE de yıllık en düşük artış; %70,44 ile diğer ulaşım araçları, %72,40 ile giyim eşyası, %80,51 ile temel eczacılık ürün leri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleş ti.Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlen dirme %416,58, ham petrol ve doğal gaz %245,70,kok ve rafine petrol ürünleri %213,90 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler ola rak kayda geçerken, Aylık en yüksek azalış; %3,01 ile ham petrol ve doğal gaz, %2,83 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %2,51 ile metal cevherleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %16,76, su ve suyun arıtılması ve dağıtılması %12,87, giyim eşyası %12,02 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.TÜİK’in Eylül 2022 Ayı Yİ-ÜFE verilerinin tümü analiz edil diğinde temel girdiler arasında yer alan elek trik,gaz,iklimlendirmedeki artışın%416,58 ora nında; ham petrol ve doğalgazdaki %245,70 lik artış olmasının tüm temel girdilerdeki fiyat ar tuşları yanında buna bağlı iğneden ipliğe her türlü tüketim maddelerini etkileyebileceği de düşünüldüğünde; önümüzdeki yıl sonuna kadar geçecek dönemlerde bu fiyat artışlarını sürme si kaçınılmaz görünüyor.
KAYNAK: Eylül/2022 Ayı TÜFE ve Yİ-ÜFE Enflasyon Artışı Verileri(TÜİK)