Facebook Zonguldak nostalji sayfasında verilen bilgilere göre Milliyet Gazetesi yazarı Ragıp Kemal bundan tam 92 yıl önce Zonguldak ile ilgili bir yazı kaleme almış ve Zonguldak’ta halkın nasıl soyulduğunu anlatmıştı.
Ragıp Kemal’in, 6 Mart 1932tarihinde Milliyet Gazetesinde yer alan yazısı aynen şöyle:
Zonguldak’ta sebze ve meyve yetiştirilmediğinden, pırasa ile lahananın okkası on beşer kuruşa ıspanak ise otuz kuruşa satılıyordu. Türkiye’nin diğer kentlerinde yiyecek dışı ürünler başka yerlerden geldiği için İstanbul’a nazaran pahalı olması normal karşılanabilirdi. Sebze ve meyveler ise yerelde yetiştirildiği için nispeten ucuz olurdu. Oysa Zonguldak bir işçi memleketi haline gelmiş olduğundan her ihtiyaç şehir dışından getirilmekte, bu yüzden de müthiş bir vurgunculuk hüküm sürmekteydi.
“Elinde bir iki yüz lirası olanlar buraya gelmişler, birer kovuğa sokularak ufak bir işe başlamışlar ve ihtikâr sayesinde müthiş para kazanmışlardır. Çünkü onlar biliyor ki burada mevcut binlerce amele ve esbabı maaş aldıkları paraları yine burada sarfeylemek mecburiyetindedirler. Aybaşı, haftabaşı aylığını haftalığını alanlar doğruca götürüp veresiyelerini kapatmakta ve on para artırıp da memleketlerine gönderememektedirler. İstanbul’daki (30) kuruşluk kokmuş peynirleri burada ameleye (120) kuruşa satıyorlar. Ameleler kazançlarını kâmilen bu muhtekir esnafa kaptırıyorlar. Bir amele burada altı ay çalışmış ta ailesine ancak dört lira gönderebilmiştir!”
Nitekim HavzaiFahmiye Genel Müdürü Refik Bey Tasarruf Haftası vesilesiyle Zonguldak’ta bir kooperatif kurulmasını önermiş ve teklifi alkışlarla kabul edilmişti. Bu amaçla hazırlanmış olan mukavelename onaylanmak üzere İktisat Vekâleti’ne gönderilmeye hazırdı. Mukavelenameye göre hissedarların kâr payı beş liralık bir hisse senedi ve üzerine eklenecek nakit şeklinde dağıtılacaktı. Bu iş için 3500 lira hazırlanmıştı. Kooperatif yönetiminde Refik Bey’in yanı sıra Baro Başkanı Tevfik, Türk Kömür Şirketi Temsilcisi Hüseyin Fehmi, Avukat Bekir Sıtkı, Belediye Başkanı Nihat ve Doktor Reşat Lütfi Beyler ile Ziraat Bankası Müdürü gibi önemli isimler yer alıyordu…
