Ülkemiz şartlarında içsel ve dışsal gelişmelerin bileşimi sonrasında gerek döviz kurundaki dalgalanmalar, gerek se buna bağlı temel girdilerdeki maliyet ve enerji fiyat artışları ile Rusya-Ukrayna arasında süre gelen ve savaş noktasına kadar gelen yansımalarla stagflasyon ihtimali nin gittikçe arttığı gidişat içinde bulunduğumuz bir ortam da;Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı (TÜİK) Mayıs/2022 Ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ile Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksine (Yİ-ÜFE) göre;TÜFE'de (2003=100) 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %2,98, bir önceki yılın Aralık ayına göre %35,64, bir önceki yılın aynı ayına göre %73,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %39,33 artış gerçekleşti.
TÜFE yıllık değişim oranları (%), Mayıs 2022
* * *
Bu kapsamda yıllık en düşük artış %19,81 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla %27,48 ile eğitim, %29,80 ile giyim ve ayakkabı ve %37,74 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %107,62 ile ulaştırma, %91,63 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %82,08 ile ev eşyası oldu.Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Mayıs ayında en az artış gösteren ana gruplar %0,41 ile eğitim, %1,49 ile haberleşme ve %1,61 ile sağlık oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Mayıs ayında artışın yüksek olduğu ana grup
larise sırasıyla, %6,53 ile alkollü içkiler ve tütün, %6,15 ile
eğlence ve kültür, %5,47 ile lokanta ve oteller şeklinde kayda geçerken; Mayıs 2022'de, endekste kapsanan 144 temel başlıktan (Amaca Göre BireyselTüketim Sınıflaması-COICOP5'li Düzey), 9 temel başlı ğın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 5 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 130 temel başlığın endeksin de ise artış meydana geldi.
* * *
Bu arada işlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içki ler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %3,83, bir önceki yılın Aralık ayına göre %27,59, bir önceki yılın aynı ayına göre %61,63 ve on iki aylık ortalamalara göre %34,64 artış gerçek leşti.TÜİK’in Mayıs ayı Yurt İçi Fiyat En deksine göre de; Yİ-ÜFE (2003=100) 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %8,76, bir önceki yılın Aralık ayına göre %51,43, bir önceki yılın aynı ayına göre%132,16 ve on iki aylık ortalamalara göre %80,38 artış olurken; Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %133,49, imalatta %115,18,elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %360,30 ve su temininde %70,02 oranında artış; Ana sanayi gruplarının yıllık değişimleri; ara malında %122,21, dayanıklı tüketim malında %83,41, dayanıksız tüketim malında %106,82, enerjide %300,16 ve sermaye malın da %79,08 artış olarak gerçekleşti.
* * *
Sonuç olarak,sanayinin dört sektörünün aylık değişim leri; madencilik ve taş ocakçılığında %6,22, imalatta %5,46, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %38,49 ve su temininde %4,70 artış meydana gelirken;Ana sana yi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %4,99, dayanıklı tüketim malında %3,57, dayanıksız tüketim malında %7,06, enerjide %27,65 ve sermaye malında %4,11 oranın da artış olurken; yıllık en düşük artış; %43,79 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları, %44,33 ile giyim eşyası, %59,38 ile diğer ulaşım araçları alt sektör lerinde gerçekleşti. Buna karşılık elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme %360,30, ham petrol ve doğal gaz %250,13, kok ve rafine petrol ürünleri %246,09 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Aylık en düşük artış; %0,97 ile temel eczacılık ürünleri ve müstah zarları, %1,33 ile metal cevherleri, %1,64 ile diğer ulaşım araçları alt sektörlerinde gerçekleşti.Buna karşılık elektrik, gaz,buhar ve iklimlendirme %38,49, diğer madencilik ve taş ocakçı lığı ürünleri %11,00, içecekler %10,87 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
KAYNAK: Mayıs/2022 Ayı TÜFE ve Yİ-ÜFE Enflasyon Oranları(TÜİK)