Öteden beri bilindiği gibi Zonguldak Halk otobüsü taşımacılığını yürüten söz konusu firmanın taşımacılık hizmetini yerine getirememesi sebebiyle Aralık aynın ikinci hafta so nunda Cuma günü feshedilmişti.Bu kapsamda Zonguldak Belediye Başkanlığınca yapılan açıklamada;”Belediyemizce yapılan ihale sonrasında 09/11/2020 tarihinde hizmete başlayan yüklenici firma, bugün itibarıyla sözleşme ve şartname hükümlerini yerine getirmediğinden dolayı sözleşme feshedilmiştir. Yüklenici firma tarafından 17/12/2021 Cuma günü itibarı ile hizmet verilemeyecektir.
Halkımızın en sağlıklı şekilde toplu taşıma hizmeti alabilmesi için çalışmalara başlamış bulunmaktayız.”şeklinde bir değerlendir me yapılmıştı.Gerçekte bir önceki yıl içinde 22 Ekim 2020 tarihinde yapılan ihaleyi kazanan ancak; şartnameye uygun otobüsleri bulamadığı için ek süre alan ve ardından 12 otobüs kiralayan firma, ocak ayında başladığı Özal Halk Otobüsleri'nin taşımacılığını yürütemedi. Son olarak 6 mahalleye sefer yapılmaması, halkı adeta çileden çıkarmış, Belediye Başkanı Ömer Selim Alan da, sözleşmenin feshi için SED Otomotiv'e ihale şartları kapsamında ek sürenin verildiğini geçtiğimiz haftalarda açıklamıştı.
* * *
Yerel güzergahlar itibarıyla taşımacılık işini yürüten mini büs esnafınca her ne kadar bu boşluk doldurulmaya çalışılsa da; özellikle küresel çapta salgın olma pozisyonunu halen sürdüren Covid-19 pandemisinin bir kısım varyantlarla mutasyona uğramasını takip eden süreçte omicron(mu) varyantının hızla yayılma dönemine girdiği bu dönemde ara duraklardan kapasitenin çok üstünde yolcu alarak tıka basa yolcu dolduran bu minibüsşoförlrinin kural tanımaması resmen salgının hızla yayılmasına da davetiye çıkarmakta;buna ek olarak da herhangi bir münferit kaza durumunda kural dışı fazla yolcu alımından kaynaklanan sorumluluk durumunun da resmen göz ardı edildiği izlenmektedir.
* * *
Kaldı ki bu meyanda uygulama konusu yapılan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 65/1-a maddesine göre; taşıma sınırı üzerinde yolcu almanın cezası 113 TL olarak belirlenmiştir. Fazla yolcu taşımada ceza puanı ise 10 ceza puanı öngörülmektedir. Bu durumda ceza alındığında araçtaki yolcular en yakın yerleşim birimine indirilir ve bütün masraflar araç sahibine veya işleteneye yazılır.Arabaya 6-7 kişi fazla binmenin cezası da aynı şekilde olup;ruhsatta yolcu haddinden fazla yolcu binmişse de bu113 TL lik ceza uygulanır. (2022 yılı itibarıyla bu miktarlar %36,2 oranında arttırılmıştır.) Fakat kural ihlalinde yolcuların can sağlığını tehlikeye atıyorsanız bu durumda uygulanacak ceza oranı değişmektedir.Türk Ceza Kanununun 179.Maddesi 2. bendinde belirtilen Kara, deniz hava veya demiryolu ulaşım araçlarını; kişilerin hayat, sağlık veya mal varlığı açısından tehlike oluşturabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilir. Bu hapis cezası para cezasına çevrildiği takdirde ise bu durum da 19,249,60 TLlik para cezası tahsil edilmektedir.
* * *
Sonuç olarak, her ne kadar söz konusu yasal mevzuatın uygulanmasına ait bazılarınca bir takım ekonomik sıkıntı ların varlığından gerekçe olarak söz edilse bile; toplu taşı macılık yapan minibüs şoför esnafının mutlak şekilde mev cut yasal mevzuata uyma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle şu veya bu şekilde taşımacılıkla ilgili ileri sürecek leri bazı gerekçeler insan yaşamından daha önemli değildir. Bu kapsamda geçmiş dönemlerde güzergahlar itibarıyla ya şanan trafik kazalarında ortaya çıkan kayıplar dikkate alın dığında; trafik kazalarının oluşmasındaki en büyük etken insanlardır. İnsan unsuru oranı trafik kazalarında %90'dan fazladır. Bu oranlara ulaşmanın sebepleri: trafik kurallarına uymama, dikkatsizlik, alkollü araç kullanma, araç kullanırken dikkat dağıtabilecek şeylerle ilgilenme (telefonla konuşma, mesaj yazma gibi) vb'dir. O nedenledir ki trafik kuralla rına uyum konusunda yaptıkları hizmetin bir kamusal hizmet olduğunun bilinmesi yanısıra,toplu taşıma yapan minibüsçü şoför esnafının gösterebileceği hassasiyet ve dikkat düzeyi kadar mevcut trafik kurallarını uygulama durumunda olan yetkililerin de bu yöndeki göstereceği hassasiyetin de bir o kadar önem taşıdığının hatırlatılmasın da yarar bulunmaktadır.