Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Ekim/2020 Ayı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %11,89, aylık %2,13 arttı. Buna göre TÜFE'de (2003=100) 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %2,13, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,64, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,89 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,74 artış gerçekleşti.
* * *
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, %2,22 ile giyim ve ayakkabı, %5,48 ile haberleşme ve %7,36 ile eğitim oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %27,40 ile çeşitli mal ve hizmetler, %16,51 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %15,60 ile sağlık oldu.Aylık en yüksek azalış %0,09 ile eğlence ve kültür grubunda oldu.Ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ekim ayında azalış gösteren diğer ana grup ise %0,01 ile alkollü içecekler ve tütün oldu. Buna karşılık, ana harcama grupları itibarıyla 2020 yılı Ekim ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, %6,81 ile giyim ve ayakkabı, %3,03 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve %2,45 ile ev eşyası şeklinde kayda geçti.Ekim 2020'de, endekste kapsanan 418 maddeden,52 maddenin ortalama fiyatında düşüş gerçekleşirken, 42 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 324 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE'de 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %1,97, bir önceki yılın Aralık ayına göre %10,89, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,00 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,18 artış gerçekleşti.
* * *
Diğer taraftan da Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık %18,20, aylık %3,55 yükselirken,Yİ-ÜFE (2003=100) 2020 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre %3,55, bir önceki yılın Aralık ayına göre %17,48, bir önceki yılın aynı ayına göre %18,20 ve on iki aylık ortalamalara göre %9,11 artış gösterdi.Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi yıllık %19,81 oranında artış kayda geçti.Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında %17,01, imalatta %19,81 artış, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %1,62 azalış ve su temininde %12,49 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi grupları nın yıllık değişimleri; ara malında %23,41, dayanıklı tüketim malında %22,39, dayanıksız tüketim malında %15,36, sermaye malında %24,41 artış; enerjide %2,88 azalış olarak gerçekleşti.Sanayinin dört ana sektöründen imalat endeksi aylık %3,74 oranında artış gösterirken,Sanayinin dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taşocakçılığında %1,45, imalatta %3,74, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %2,39 ve su temininde %0,28 artış olarak,ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara malında %4,26, dayanıklı tüketim malında %3,27, dayanıksız tüketim malında %2,47, enerjide %2,84, sermaye malında %3,67 artış oldu.Yıllık en fazla azalış; %15,80 ile tütün ürünleri, %11,05 ile ham petrol ve doğal gaz, %8,85 ile kok ve rafine petrol ürünleri, olarak gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri %47,76, ana metaller %36,12, diğer mamul eşyalar %35,11 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.
* * *
Sonuç olarak,aylık azalışlar; %6,09 ile ham petrol ve doğalgaz, %0,16 ile temel eczacılık ürünleri ve müstahzarları alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri %5,87, ana metaller %5,75, kağıt ve kağıt ürünleri %4,88 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu.Bu arada Bir önceki ay yüzde 10,98 olan çekirdek enflasyon ekimde 11.82 oranına yükseldi. Böylece yıllık enflasyonda 2008 yılından bu yana, çekirdek enflasyonda ise Ocak 2004'ten bu yana en yüksek seviye görürken zirve yaptı.Ekim/2020 Ayı enflasyon verileri ile reel piyasadaki fiyat artışları baz alındığında rakamlar gıda enflasyonunun yılın son aylarına doğru daha da artacağını işaret ediyor. Halbuki Bloomberg HT anketine katılan ekonomistlerin beklentisi tüketici fiyatlarının Ekim’de yıllık %11,90 artması yönündeydi.Aylık bazda ise enflasyonun %2,1 olması öngörülmüştü.21 kurumun katıldığı ankette en yüksek beklentiyi paylaşan kurum Ekim ayında tüketici fiyat endeksinin %2,65 artmasını; en düşük beklentiyi paylaşan kurum ise %1,25 artması yönünde öngörüde bulunmuştu.Ankette kurumlar yılsonuna ilişkin enflasyon beklentilerini de paylaşmıştı. Buna göre ekonomistler yıl etmişti.Sonunda enflasyonun %12,30 olarak gerçekleşeceğini öngördü. Ankette en düşük beklentiyi paylaşan kurum yılsonunda enflasyonun %11,0 en yüksek beklentiyi paylaşan kurum ise %13,5 olmasını tahmin etmişti.
KAYNAK: Ekim/2020 Ayı TÜFE ve Yİ-ÜFE Enflasyon Oranları (TÜİK)
